40. İKSV ULUSLARARASI FİLM FESTİVALİ 6
“Madalena”
İKSV Uluslararası Film Festivali’nin altıncısı olan “Madalena”, geniş ekrandan taşan dev bir soya bitkisi plantasyonunda dolanan Güney Amerika devekuşlarını izleyerek başlar. Uzaklarda iki dev endüstriyel sulama makinesi dolanırken kamera tarlada yatmakta olan, filme adını veren trans kadın Madalena’nın beyaz kıyafete bürünmüş cesedine odaklanır.
1988 doğumlu genç Brezilyalı yönetmen Madiano Marcheti’nin, söz konusu Madalena’yı bir gece kulübündeki kısacık ve drone tarafından çekilmiş bir bölümdeki hayaletimsi iki görüntüsü dışında hiç göstermeyen ilk uzun metrajlı filmi, birbirini tanımayan ama bir şekilde Madalena’yla ilgisi olan üç kişinin üzerinden, dünyada en çok transseksüelin öldürüldüğü ülke olan Brezilya’da bu konuyu irdelemeye çalışıyor.
Yönetmen Marcheti’nin de doğup büyüdüğü, Brezilya’nın batısında, geniş tarım arazileriyle bilinse de çok az tanınan bir bölgede çekilen “Madalena”, aslında birbirinden tamamen kopuk üç ayrı kısa filmden oluşuyor.
Birincisi bir gece kulübünün giriş sorumlusu olan, motosikletinin borcunu ödemek amacıyla ek iş olarak soya tarlasında müzik videosu çekimine katılan Madalena’nın arkadaşı Luziane’nin (Natalia Mazarim) öyküsüdür. Ailecek alacaklı oldukları Madalena’ya birkaç kez ulaşmaya çalışan genç kadın, sonunda bir türlü bulamadığı Madalena’nın yaşadığı eve girerek, tuvalet masasında bulduğu para dolu çantadan bir miktar para alır.
İkinci öyküde karşımıza, filmin giriş bölümünde gördüğümüz dev çiftliğin sahibinin oğlu Cristiano (Rafael de Bona) çıkar. Arazilerinde bir cesedin varlığını fark eden genç adam için, ne ölenin kim olduğu, ne de ölüm nedeni önemlidir. Önemli olan,babasına kendisini kanıtlamaya çalışan Christiano’nun olayı ona nasıl anlatacağı, bu cansız bedenin ayrıcalıklı ve varlıklı yaşamlarını tehdit edep etmeyeceği, annesinin yerel senato seçimlerinde adaylığını tehlikeye düşürüp düşürmeyeceğidir. Asıl istediği ondan kurtulabilmek ya da onu gizlemektir.
Ne Madalena’dan, ne de trans cinayetlerinden süz edilmemiş olan bu iki bölümde, yansıtılan yaşam şartlarının da pek de kötü olmadığı göz önüne alınırsa, Marcheti’nin eleştirisi pek de güçlü değildir. Olsa olsa, tarlada bir ceset varken yaşamın doğallıkla sürmesinin, bir trans bireyin öldürülmesinin Brezilya için sıradan, nerdeyse “normal” bir olay olduğunu ima eder ki, henüz kimse cinayetin farkına varmadığı için bu da pek güçlü bir sav değildir. Ayrıca anlatılan iki öykünün de sonuçlandırılmadan, birer açık kapı ile bitirilmesi izleyicide bir eksiklik, bir tamamlanmamışlık duygusu oluşturur.
Bu arada, Christian’ın öyküsünde, genç adamın gece kulübünde ayna karşısında tek başına dans ettiği, dekorundan beden diline Claire Denis’nin “Beau Travail”ının finalinde Denis Lavant’ın dansını bire bir taklit eden sekansın “Madalena” filmindeki işlevini anlamış değilim.
Son bölüm, trans kadın Bianca (Pamella Yule) ile Madalena’nın birkaç arkadaşının ölen kadından kalanları toparlamaları, kimi eşyalarını aralarında bölüşerek onu hatırladıkları ve anısını onurlandırdıkları sahneyle başlar. Eve gelen arkadaşların trans, travesti lezbiyen ve belki de seks işçisi olmaları ile filmin başından beri ilk kez toplumun bu dışlanmışları seyirci karşısına çıkar. Yeni senatörün zafer kutlaması daveti de radyodan duyulunca, izleyici cinayetin artık çözülmüş olduğunu ve tabii ki güçlü sınıfın bu işten rahatlıkla sıyrıldığını öğrenir.
Öykünü son bölümü, üç kadının, kimsenin biçimli ya da biçimsiz bedenlerine bakmadığı, gerçek cinsiyetlerini sorgulamadığı bir nehrin ıssızlığında gönüllerince yüzerek gündelik sorunlarından uzak eğlenip dinlendikleri, görsel olarak da çok başarılı bir finaldir.
Sonuç olarak “Madalena” görsel olarak başarılı, ancak değinmek istediği konudan uzak kalan bir film. 29 Haziran 21.00’e kadar gösterimde.
Yönetmen : Madiano Marcheti
Senaryo : Tiago Coelho, Thiago Gallego, Madiano Marcheti, Thiago Ortman
Görüntü Yönetmeni : Tiago Rios, Guilherme Tostes
Kurgu : Lia Kulakauskas
Müzik : Júnior Marcheti, Bernardo Uzeda
Oyuncular : Joana Castro, Mariane Cáceres, Rafael da Bona, Lua Guerreiro, Natália Mazarim, Chloe Milan, Lucas Miralles, Nadja Mitidiero, Antonio Salvador, Pâmella Yulle
