Tereddüt Çizgisi
Adalet ve Ahlak Denkleminde Bir Çizgide Yürümek
Film, plan sekans çekilen mahkeme sahnelerinde, izleyiciye de o mahkeme salonundaymış gibi bir gerçeklik algısı yaşatıyor. Bir sinema yılı olan 2023’ten sonra, sinema adına kurak ilerleyen bir 2024 yılı için, Tereddüt Çizgisi filmiyle en azından içimize su serpiliyor. Tereddüt Çizgisi’ni imkânınız varsa sinema salonunda izlemenizi öneririm.
Vicdan Arayışında Filmler Yapmak
Tereddüt Çizgisi’ni Ankara’da, yönetmen Selman Nacar ve başrol oyuncusu Tülin Özen’in katılımıyla gerçekleşen özel gösteriminde izledim. Tülin Özen çok başarılı bir oyuncu olması dışında; sempatik ve dışadönük tavrı, ışıltılı aurasıyla bir kez daha kendisine hayran bıraktı. Selman Nacar’ın da esprili ve karizmatik bir yönetmen olduğunu ekleyebilirim. Filmden sonra yapılan keyifli bir söyleşiyle, filme dair merak edilenleri yanıtladılar.
Yönetmen ve senaryo koltuğunun Selman Nacar’a ait olduğu filmde, Selman Nacar’ın adını ayrıca yapımcılar arasında da görüyoruz. Filmini, kendi memleketi olan Uşak’ta çekmeyi uygun görmüş. Bu sayede Türkiye’nin İstanbul, Ankara ve köylerden ibaret olmadığını da kendi yoluyla ifade etmeyi seçmiş. 2020 yılından beri üstünde çalıştığı film için, sıkça mahkeme salonlarını arşınlamış. Filmde yer alan mahkeme sahnelerini izleyince yönetmenin hukuk bilgisinin sadece araştırarak olmayacağını anlıyoruz. Kendisi aynı zamanda hukuk eğitimi almış.
Filmin Türkiye dışında Fransa, Romanya ve İspanya ortak yapımı olduğunu belirtelim. Film yakın zamanda İstanbul Film Festivali’nde Ulusal Yarışmada gösterildi. En İyi Yönetmen ve En İyi Kadın Oyuncu kategorilerinde galip geldi. Ayrıca dünya prömiyerini de kıymetli festivallerden biri olan Venedik Film Festivali’nde yaptığını da söylemeden geçmeyelim.
Filmde yer alan diğer oyuncularsa şöyle sıralanıyor : Oğulcan Arman Uslu, Gülçin Kültür Şahin, Erdem Şenocak, Mücahit Koçak, Okan Avcı, Vedat Erincin. Tereddüt Çizgisi, 1 saat 24 dakika boyunca seyirciyi ekrana kilitliyor.
Film, yönetmenin ilk uzun metraj çalışması olan ödüllü İki Şafak Arasında filmiyle aynı evrende geçiyor. Böyle evren denince Bilim Kurgu tarif eder gibi oldu; ama filmde yer alan Yasin karakteri İki Şafak Arasında filmindeki Yasin (Erdem Şenocak) karakteriyle aynı kişi. Sadece hikaye ve karakterler farklı diyebiliriz. Yönetmen, filmin çatısını aynı ahlaki değerler üzerine kuruyor. Aslında Selman Nacar iki farklı film çekerek, aynı değerler üzerinde durmaya devam ediyor.
Etiğin Dilemması
Filmde; idealist bir avukat olan Canan’ı (Tülin Özen) gece beyin ölümü gerçekleşmiş annesinin hasta yatağı başında, gündüz de sonuna gelinmiş bir ceza davasının içinde çırpınırken izliyoruz. Sağlıklıyken organlarını bağışlamak isteyen annesinin, kararıyla ilgili son imzayı atmakta tereddüt ediyor. Ablasının (Gülçin Kültür Şahin) ısrarına rağmen onay vermek istemiyor. Bu anneyle vedalaşamama durumunun, annesi yaşarken yanında olamamasıyla ilgisi olduğunu anlamak güç değil. Aynı şekilde, üstünde çalıştığı cinayet davasına, profesyonel biri olmasına rağmen kişisel bir yerden bakması da annesiyle alakalı diyebiliriz. Davayı kazanırsa annesiyle bağ kurabileceğini, annesinin isteğini yerine getirebileceğini düşünüyor. Hatta içten içe beyin ölümü gerçekleşmiş annesinin geri gelebileceğini…
Sert koşulların yaşandığı, sıklıkla çatışmaların içine düşülen mesleklerde kadın kimliğiyle var olabilmek büyük şehirlerde bile çok zorken, küçük şehirlerde bu durumla mücadele etmenin zorlukları daha da artıyor. Tüm başarısına rağmen; okuduğu okullarla, yaşadığı yerlerle ilgili insanların buldukları her fırsatta Canan’ı eleştirmesine tanıklık ediyoruz. Kendisi gibi avukat olan Yasin bile, alakalı bir konuymuş gibi dava sırasında Canan’ı eleştirmeyi kendine hak olarak görüyor. Kadının küçük şehirden çıkıp, yurt dışında okuması, sonrasında doğup büyüdüğü şehre dönmeyip büyük şehirde yaşamayı tercih etmesi hakkında suçlayıcı diyaloglar izliyoruz. Başarıyı küçümseyerek, kendi aşağılık komplekslerini köreltebileceğini sanan insanların, Canan gibi bir kadına bile zorbalık yapabildiklerini görmek, bu ülkede kadın olmanın zorluklarını tekrar tekrar yüzümüze çarpan bir detay olarak akıllara kazınıyor. Selman Nacar’ın denetiminde, asıl hikayenin dışında, alt metnindeki katmanları sayesinde çoklu bir anlatı izliyoruz.
Etik, Vicdan, Adalet
Tereddüt Çizgisi; etik, vicdan, adalet gibi değerlerin düzleminde ilerliyor. Çöken mahkeme tavanı, sistemin adalet anlayışına bir gönderme gibi görünüyor. Beyin ölümü gerçekleşmiş bir kadının fişini çekme tereddüdü, ömür boyu hapse mahkum edilecek bir adamın ölmek isteme tereddüdü, savunulan kişi katil olsa da kurtarmalı mıyım tereddüdü, şahitlik yapmayı isteyip istememe tereddüdü…
Özetle; yaşamı kısa bir zaman dilimi içinde tereddüt çizgisinde geçen kişilerin, yaşadıkları mücadele, değişim ve çıkmazları anlatılıyor.
Kusurlarına gelirsek; filmin finalini eksik buldum. Senaryosunda muğlak alanlar mevcut. Yine de, her şeyin net olmadığı bu çağda bu kadar muğlaklık kabul edilebilir mi? Edilebilir. Hayatın kendisi gibi… Kurgusu çok iyi işlediği için, filmdeki kusurları o anda fark etmek zor. Üstüne düşünüldüğü zaman bazı hatalar bulunabiliyor.
Tülin Özen filmin her sahnesinde yer alıyor. Avukat Canan’ın yaşadığı her duygu karşıya bütünüyle geçiyor. Tülin Özen filmde öyle bir iştahla oynuyor ki; onun duygularını ifade edişi filmle bağ kurmanızı da sağlıyor.
Film, plan sekans çekilen mahkeme sahnelerinde, izleyiciye de o mahkeme salonundaymış gibi bir gerçeklik algısı yaşatıyor. Bir sinema yılı olan 2023’ten sonra, sinema adına kurak ilerleyen bir 2024 yılı için, Tereddüt Çizgisi filmiyle en azından içimize su serpiliyor. Tereddüt Çizgisi’ni imkânınız varsa sinema salonunda izlemenizi öneririm.
Yönetmen / Senaryo : Selman Nacar
Görüntü Yönetmeni : Tudor Vladimir Panduru
Kurgu : Melik Kuru, Selman Nacar
Oyuncular : Tülin Özen, Oğulcan Erman Uslu, Gülçin Kültür Şahin, Vedat Erincan, Erdem Şenocak
Türkiye / Dram / 84 Dk.
