Tam Sana Göreyim

Yazar:

1 Kasım 2021

1754

TAM SANA GÖREYİM / ICH BIN DEIN MENSCH

Bir Robot Tanıdım…

“-Merhaba Alma, ben Tom…” Film, bu sahne ile açılıyor. Ama bir tuhaflık var burada. Yeni tanışan âşıklar misali birbirini tanımaya çalışan bu kadın ile erkek arasında tuhaf diyaloglar görüyoruz. Rilke’nin şiirinin son dizesindeki harf sayısından, hayatın anlamının ne olduğuna dair derin felsefi sorunlara, çözülmesi ilk başta zor matematik problemlere kadar bir dizi tuhaf konuşma akıp gidiyor. Üstelik erkeğin, yani Tom’un konuşması oldukça da tuhaf… Ve ardından “Rumba” oynadıkları sırada erkeğin bir robot gibi tekrarla ismini sayıklamaya başlaması. Robot gibi bozulması…

Robot gibisi fazla esasında, çünkü erkek karakterimiz tastamam bir robot… 17 milyon insanın verisi ve ileri zekâ teknolojisiyle tasarlanmış android bir karakter o. Evet bu mekanik, tasarım harikası erkek ile özel hayatında mutsuz kadının buluşma noktası flörtün programlandığı, içinde hologramların, robotların bulunduğu hareketli bir kulüp… Film buradan devam ediyor…

Zihinsel Tasarımlar… Değerler…

Bu hafta bilindik Alman Sinemasına özgü estetik ve yavaş akan kurgusuyla yeni bir film çıkacak karşımıza: Yönetmen Maria Schrader’in dilimize “Tam Sana Göreyim” olarak çevrilen yapımı. Bir süre önce çeşitli festivallerde de gösterilen filmdeki ana karakter Alma rolüyle Maren Eggert, en iyi kadın ödülüne Berlinale’de uzanmıştı. ”Tam Sana Göreyim” önümüzdeki sene “Almanya” adına yabancı film dalında Akademi Ödülleri için yarışacak.

Alma, Anadolu topraklarında yaşayanlar için gezdiğimizde içindeki Bergama Zeus Sunağı başta olmak üzere birçok tarihi eserimiz yönüyle hep acı bir tat bırakan Pergamon Müzesi’nde görevli bir arkeologdur. Alma, annesini erken kaybeden, seksenlerinde tek başına yaşayan, kimi demans belirtileri gösteren babasına zaman zaman bakan biridir. Araştırmalarına devam edebilmesi, yeterli fonu bulabilmesi için bilimsel bir kurumun etik komitesinde yer alan patronunun talebi üzerine ilginç bir deneyime katılmak durumunda kalır.

İlk başta Alma istekli görünmez. Hatta bir başka arkadaşının denek olarak yer almasını ister. Ancak patronu bunun ancak bekâr birisince yapılmasının şart koşulduğunu belirtir. Yani Tom (Dan Stevens) adında tamamen Alma’nın zevklerine uygun bir kişilik olarak tasarımlanmış bir robot ile flört yaşama tecrübesini. Tam üç hafta birlikte olacaktır. Ve sonuçta bu robotların “insan hakları”, “vicdan” gibi insani değerlerinin bulunup bulunmadığı, kimi aşk gibi duygularının bulunup bulunmadığı bu suretle tecrübe edilecektir. Tom, aslında ilginç bir robottur. Hatta robot ve insan karışımı “Humanoid” robot bile diyebiliriz ona. İlk başlarda Alma ile Tom arasında “türler arası çatışmalar” yaşanır. Ancak ardından Tom’un zeki cevapları, Alma’nın insanlarda görmediği kimi duygulara bir robot olarak Tom’da karşılık bulması, aralarında tuhaf bir bağlılık yaratımına neden olur. Tom, bir süre sonra insanlar gibi şaka yapmaya başlar, kızar, hatta ilişkiye bile girer. Ya aşk? Soru ilerleyen sekanslarda bunu da açıklığa kavuşturacaktır.

Film, deney/denek yapısını kimi sorunlarla tamamlar: Fütürist yanları bulunan bu hikâyenin robot yaşamlar ile insanlar arasında kimi sorunları belirli bir düzeyde işlediğini söyleyebiliriz. Alma’nın eski erkek arkadaşı Julian’ın (Hans Löw) kimi yalanlarına karşın robotun dürüst halleri, antik döneme ait yazıttaki bilginin bir başka bilim insanınca Buenos Aires’te ortaya çıkartılmasının bir nevi Alma üzerinde yarattığı histerik kıskançlık etkisine Tom’un, “ama bu gözyaşları egoistik gözyaşları” şeklindeki tepkisi, bize robot ile insan arasındaki değer konusunda kimi sorgulamaların kapısını aralayacağa benziyor…

Tam “Tüm Seyircilere” Göre mi?

“Tam Sana Göreyim” filmi, aslında ilk sahneleri itibariyle başlangıçta tipik bir robot/insan çatışmasına yönelebilirdi. Yani Alman sinemasında yer yer görülen distopik, bilim kurgu türlerini kendisine öz olarak seçebilirdi. Ancak film, sade akış yöntemi ile farklı kulvarlara sürükleniyor. Alma’nın yalnızlığı, insanların bilim adına da olsa bencil kimi yaklaşımları, aşkın nasıl tanımlanması gerektiği gibi bir dizi soruyu, Alma’nın babası, iş yerindeki eski erkek arkadaşı, kendisindeki çocuk sahibi olma arzusunun perde arkası gibi bir düzine sorunla birlikte önümüze atıveriyor. Ve en başta da o çağlar üstü tartışma konusu olan etik değerlerini…

Değerlerin insanlara mı mahsus olduğu sorusunu. Ya sevgi? Bunlar sorular! Ancak filmin bir süre sonra bu sorulara uzanacağını başlangıcında kestirmek çok zor değil. Film, başarısını bu soruları sordurtmakta bulsa da, filmin fütüristik ve kimi yönleri ile de grotesk hikâyesinin herkesi aynı şekilde heyecanlandırmayacağı, herkes için tam bana göre dedirtmeyeceği de açık. Oyunculuklara baktığımızda, robot Tom’u canlandıran, öncesinde Emma Watson ile Beauty and the Beast (Güzel ve Çirkin) filmi ile kariyer basamaklarını hızla tırmanan Dan Stevens, zor rolünün üstesinden geliyor. Sempatik bir robotu, bilgiç yanıtları ve insani kimi özellik karışımıyla iyi bir şekilde sunuyor.

Başarılı Alman oyuncu Maren Eggert, Alma rolünde çok inandırıcı. Gerek robot ile yaşadığı çelişkiler, gerekse babası ve kariyer uzamındaki sıkıntılarını duygu yüklü olarak izleyene vererek. Ve bir başka önemli oyuncu, diğer robot Mitarbeiterin rolüyle Sandra Hüller’i ülkemiz sinemaseverleri, bir süre önce sinemalarımızda da gösterilen “Yabancı”, “Toni Erdman” gibi filmleriyle eminim hemen hatırlayacaklardır. Onun da rolünün hakkını verdiğini belirteyim…

Bu hafta gösterime giren “Tam Sana Göreyim”, yapay zekâ, robot yaşamlar gibi bilim kurgu öğelerini, ilişkiler ve değerler üzerinden sorgulamaya kapıyı aralayan, soğukkanlı biçimi ve yer yer de mizahı kullanan yapısıyla haftanın iyi bir alternatif seçeneği… İzleyin…