Belfast

Kenneth Branagh çocukluk anılarını “BELFAST”ta anlatıyor

“BELFAST”A YAZILMIŞ AŞK MEKTUBU

Film Kuzey İrlandadaki Katolik- Protestan İç Savaşını orta direk bir ailenin değişen yazgısı üzerinden anlatıyor. Nostaljik tadlar barındıran, duygusal bir film olan “Belfast”, çocuk bakış açısından yansıtılan filmler zincirine katılan son halka. Jim Morisson VAN’ın müzik partisyonu dönem atmosferini yansıtmada çok başarılı.

Nostaljik tadlar içeren, duygusal bir film olan “Belfast”, çocuk bakış açısından yansıtılan filmler zincirine eklenen son halka oluyor. Kuzey İrlandanın Birleşik Kırallıktan bağımsızlığını savunan, 1969’da aynı adı taşıyan yapının parçalanmasıyla ortaya çıkan ayrılıkçı örgüt İRA ile ilgili sayısız film izledik. İrlandalı Kenneth Branagh‘ın “Belfast”ı 1969’da kendisi 9 yaşında saf bir çocukken yaşadıklarına odaklanıyor.

Alışılagelmiş İRA filmlerinden çok farklı yapısıyla, “Belfast” Kuzey İrlandadaki Katolik- Protestan çatışmasının orta direk bir ailenin değişen yazgısını anlatıyor. Branagh yarı otobiyografik filmini “Eve gelmekle ilgili, heyecanlı, duygu ve müzik dolu bir yolcukuk” olarak tanımlıyor.

SİLAHLARIN GÖLGESİNDE HAYAT

“Belfast” hayata bağlı, sevilen, naif, mutlu bir oğlan çocuğun kayıp, neşe, kahkaha, müzik, sevgi ve kargaşa dolu günlerini anlatan duygusal ve dokunaklı bir film. Branagh senaryosunda baş kahramanı Buddy karakterini insanın yüreğini ısıtan, duygu yüklü bir uslupla işlemiş.

Film, çok basit bir açılış sahnesiyle, 15 Ağustos 1969’da Belfast’ın bir işçi sınıfı mahallesinde renkli olarak başlıyor. Sokakta coşkuyla top oynayan çocukların keyfi, nümayişçi bir grubun belirmesiyla kaçıyor. Film bu noktadan sonra siyah- beyaz devam ediyor. Bombaların patlamasıyla camları kırılan evlerine kaçışan mahalle sakinlerinden Ma (Caitriona Belfe) 9 ve 14 yaşındaki iki oğluyla masanın altına sığınır.

Protestan mahallelerine saldıran Katolikler arabaları yakmakta etrafa dehşet saçmaktadır. Londra’da marangoz olarak çalışan aile reisi Pa’ya (Jamie Dorman) kendini lider ilan eden bir mahalle kabadayısı saf değiştirmesi için baskı yapmaktadır. Pa’nın deneyimli, sağ duyulu annesi Granny (Judi Dench), kocasının ölümüyle yalnız kalmıştır. Ancak Katoliklerle Protestanlar arasında artan gerilim ortamında ailesinin başka yere taşınmasından yanadır.

Sakin ve sessiz ağabeyin Will’in ( Lewis McAskie) aksine canlı, hayat dolu bir çocuk olan Buddy (Jude Hill) mutlu olduğu bu şehirden ve arkadaşlarından ayrılıp İngiltereye göç etme fikrine karşıdır. Ancak yağmalanan mağazalarla, patlayan bombalarla, askerlerin müdahalesiyle günlük hayat kabusa dönüşmüştür. Ailesi bu kargaşa ortamının yatışmayacağı kanaatine varınca, Buddy İngiltereye doğru yol alan otobüsün arka penceresinden sevgili mahallesine veda etmek zorunda kalır. Siyah- beyaz izlenen film başladığı gibi renkli sona erer.

Çocukluk anılarını beyaz perdeye aktarma modasını İrlandalı Kenneth Branagh “Belfast” ile sürdürüyor. Federico Fellini Yabancı Dilde En İyi Film Oscar’ını kazandığı başyapıtı “Amarcord”da (1973) gençlik yıllarını geçirdiği Adriyatik kıyılarındaki Rimini şehrine saygı duruşunda bulunmuştu. Kendisinden iki yıl sonra ünlü Rus yönetmen Andrei Tarkovski başyapıtı “Ayna” (1975) ile annesi- babası- karısı- kendi hayatı arasında bir yolculuğa çıkmıştı. Filmin konusu 2. Dünya Savaşı öncesinde bir ormanın içerisindeki bir kulübede geçiyordu.

Alfonso Cuaron Venedik’teki Altın Aslan Ödülünü 3 Oscar ile sürdüren “Roma”da (2019) Mexico City’nin bir mahallesi olan Roma’da geçen çalkantılı çocukluk anılarını anlatmıştı. Son olarak 2021 Venedik Film Festivalinin ödül listesine 2 kez giren tek film olan ”The Hand Of God”da, Paolo Sorrentino çocukluğunu geçirdiği Napoli şehrine bir aşk mektubu yazarken, futbol fanatiği olarak şehrin efsanevi Diego Maradona’sına sevgisini dile getiriyor.

DUYGUSAL VE DOKUNAKLI BİR FİLM

Küçük Budd’nin mahallenin güzel kızı Olivia’ya beslediği platonik aşk (ilk aşk motifi) filmde iyi işlenmiş. “Belfast”ın finalinde ailesiyle taşınırken Buddy’yi kız arkadaşına gider ayak veda ederken “geri döneceğim” sözünü verirken görürüz. Filmde, iç savaş kargaşası içinde, kurulan barikatların arkasında, halkın sokaklarda coşku içinde dans ettiği sekans çok başarılı.

“Belfast” yapısı itibarıyla John Boorman’ın hüzünlü savaş dramı “Umut Ve Zafer / Hope And Glory”yi (1987) akla getiriyor. Boorman kişisel anılarını senaryolaştırdığı film 2. Dünya Savaşı sırasında Londra’nın bir kenar mahallesinde yaşayan 8 yaşındaki bir çocuğun büyüme hikayesini anlatmıştı.

Filmin teknik kadrosunda sivrilen isim, Kuzey İrlandalı şarkıcı- söz yazarı- şair- müzisyen Van Morisson oluyor. “Belfast” için çok güzel bir şarkı besteleyen bu 2 Grammy Ödüllü sanatçının, caz, folk ve hip hop türlerini birleştiren müzik partisyonu dönemin atmosferini yansıtmada çok başarılı. Kurgusu da ustalıkla yapılan bu müzik Branagh’ın mizansenine 1. derecede katkı sağlıyor.

Filmin baş kahramanını canlandırmak için bulunan müthiş yetenek Jude Hill filmi sevimli kılıyor. Babasını oynayan Belfast doğumlu model- müzisyen- aktör Jamie Dornan (39), ararında “A Private War” (2018) ve TV dizisi “The Fall”un bulunduğu 25 filmde oynadı. Anne Ma rolündeki, Dublin doğumlu model- aktris Caitriona Balfe (42), TV dizilerinde ve “Money Monster” (2016) ve “Ford- Ferrari” (2019) gibi Hollywood filmlerinde yer aldı. Her iki oyuncu rollerinin hakkını veriyorlar.

Oyuncu kadrosunun ağır topu, İngiliz tiyatro ve sinema tarihinin en iyi oyuncularından biri olan Dame Judi Dench (87). İrlandalı bir anne ve İngiliz bir babanın kızı olarak doğan Judi Dench, kariyerindeki 7 Oscar adaylığını “Aşık Shakespeare” (1998) ile ödüle çevirdi. Filmde büyükanne Granny rolünde, kendisi Belfast’ı terketmezken, kendilerine yeni bir hayat kurma arifesindeki ailesine “Arkanıza bakmadan gidin” derken ne kadar da sahici.

Yazımızı Kenneth Branagh ile bitirelim. Tesisatçı ve marangoz William Branagh’ın oğlu olarak 1960’ta Belfast’ta doğan yönetmen, senaryo yazarı, yapımcı, tiyatro ve sinema oyuncusu Kenneth Branagh, 9 yaşındayken ailesiyle birlikte Belfast’tan İngiltere’nin Berkshire eyaletine bağlı Reading kentine taşındı. Yarı otobiyografik filmi hayatını değiştiren bu kaçış olayının öncesini ve sebeplerini anlatıyor.

Branagh yaşayan en ünlü Shakespeare oyuncularından biri olarak ünlendi. Sinemadaki 5 Oscar Ödülü adaylığından ikisini, 29 yaşındayken yaptığı, eşi Emma Thompson ile oynadığı, “5. Henry”de (1989) En İyi Yönetmen ve Erkek Oyuncu dallarında, diğerini “Hamlet” (1996) ile En İyi Senaryo Yazarı dalında aldı. Venedik’ten “Sleuth” (2007) ile Özel Mansiyon Ödülü var.

ABD’de 12 Kasımda vizyona giren “Belfast”ın İngilteredeki vizyon tarihi 25 Şubat olarak ilan edildi. Bizde henüz ithal edilmeyen filmin vizyon tarihi belirsiz.

Yönetmen / Senaryo : Kenneth Branagh

Görüntü Yönetmeni : Haris Zambarloukas

Kurgu : Una Ni Dhonghaile

MüzİK : Van Morisson

Oynayanlar : Jude Hill, Jamie Dornan, Caitriona Balfe, Judi Dench, Lewis McAskie, Ciaran Hinds, Josie Walker, Freya Yates

İngiltere / Dram / 98 Dk.