Kaptan Benim / İo Capitano
GARRONE’NİN SON BAŞYAPITI
2 gencin Senegal’den Avrupa’ya gidiş çabalarını anlatan epik film “Kaptan Benim !”i izlerken hissettiklerimi ve duygularımı 2 kelimeyle özetleyebilim : “İnsanlığımdan utandım”
Matteo Garrone’nin son Venedik Film Festivali’nde En İyi Yönetmen dahil 12 ödül kazanan “Kaptan Benim ! / İo Capitano”su Filmekimi programının en kaliteli filmleri arasındaydı. Dünyayı görüp rap yıldızı olmayı hayal eden 2 delikanlının Senegal’den Avrupa’ya gidiş çabalarını anlatan film, AB kapılarına dayanan mülteci ve kaçak göçmenlere karşı yürütülen devlet politikalarını sert bir dile eleştiriyor. 2 gencin giriştiği zorlu yolculuk, tıpkı çağdaş bir Odissea gibi amansız çölden Libya’daki işkence dolu ceza kamplarına, oradan da uçsuz bucaksız açık denize uzanıyor.
“Gomorra” filmiyle Napoli mafya örgütü Camarro’nun kirli çamaşırlarını cesaretle gözlere seren Matteo Garrone, “Kaptan Benim”de Afrikalı göçmen adaylarını soyan yerel mafya benzeri örgütlerin ipliğini pazara çıkarıyor. Akdeniz’e ulaşmaya çalışan Senegalli göçmenlerin Nijerya çöllerinde yollarını kesip denizi aşmak için biriktirdikleri paralara el koyan, paraları olmayanların ailelerine telefon ettirerek adam başı 800’er dolar haraç para toplayan, hiç parası olmayanlara işkence uygulayıp öldüren eşkiyaların eylemleri senaryoda gerçekçi ve inandırıcı bir şekilde yer alıyor. Aynı senaryoda Libya’nın başkenti Trablus’a ulaşmayı başaran göçmenleri sömüren, esir alıp insan ticareti yapan silahlı, kanlı örgütlerin çalışma yöntemleri de yer alıyor. İçinde yaşadığımız zalim ve yozlaşmış dünyanın insanlık ayıplarını sergileyen bu kan dondurucu filmi izlerken hissettiklerimi ve duygularımı 2 kelimeyle özetleyebilirim : “İnsanlığımdan utandım”.
Matteo Garrone’nin Massimo Gaudiso ve Massimo Ceccherini ile müştereken yazdığı senaryo bu 2 Afrikalı kaçak göçmenin AB sınırına gelene dek yaşadıkları cehennem hayatını anlatıyor. Bu 18 yaşından küçük Senegalli 2 göçmen adayının İtalya sınırına gelene kadar yaşadıkları baskıyı, şiddeti, zulmü ve soygunculuğu sergiledikten sonra, AB’ye ayak bastıklarında yaşayacakları dehşeti film izleyicinin duyarlılığına emanet ediyor. Türün diğer filmleri arasındaki, Senegalli Cibril Diop Mambety’nin 1973 tarihli “Touki Bouki”si Senegalli bir çoban ile bir üniversite öğrencisinin boğa boynuzlu motosikletleriyle Paris’e gitme hayallerini anlatıyordu. Jonathan Nossiter’in bilimkurgu filmi “Last Worlds (2020)” hayatta kalan son insanlardan biri olan 17 yaşındaki bir gencin Atina’da biten yolculuğunun hikayesiydi.
Venedik’teki ödül töreninde Matteo Garrone mikrofonu hikayenin esin kaynağı aktivist Kovassi Pli Adama Mamadou’ya verdi. Mamadou ödülü “ulaşamayanlara” adadı. İtalya’nın Oscar adayı olan filmin senaryosu, bu çileyi çekmiş göçmenlerle görüşerek oluşturuldu ve vardıktan sonra değil, yol boyu başlarına gelenleri onların bakış açısıyla yansıtıyor. Matteo Garrone’nin 50’nin üstünde ödülü var. Cannes’da 2 filmi Jüri Büyük Ödülü kazandı : “Reality” (2012) ve “Gomorra” (2008). Bu sonuncusu yaratıcısını Yılın Avrupalı En İyi Yönetmeni yaptı. Garrone’nin “First Love”ı (2004) Berlin Film Festivalinde Altın Ayı Ödülüyle taçlandırıldı.
Garrone’nin deniz düşü olarak nitelendirilebilecek “Kaptan Benim”inde denizi çok iyi kullanıyor. Kendisine “Nostalgia”da işbirliği yapan görüntü yönetmeni Paolo Carnera destek veriyor. Başroldeki Seydou Sarr son derece inandırıcı performansıyla Venedik’te En İyi Genç Oyuncuya verilen Marcello Mastroianni Ödülünü hak ediyor. Matteo Garrone sömürgeciliğe dair kapsamlı bir analiz yaptığı, gerçeküstü ve büyüleyici filmi “Kaptan Benim” hayatta kalma konulu filmler zincirine eklenen etkileyici bir halka.
Yönetmen : Matteo Garrone
Senaryo : Matteo Garrone, Massimo Gaudioso, Massimo Ceccherini, Andrea Tagliaferri
Görüntü Yönetmeni : Paolo Carnera
Kurgu : Marco Spoletini
Müzik : Andrea Farri
Oyuncular : Seydou Sarr, Moustapha Fall, Bamar Kane, Affif Ben Badra, Hichem Yacoubi, Joseph Beddelem, Oumar Diaw, Mariam Kaba, Princess Erika
İtalya, Belçika, Lüksemburg, Fransa / Dram / 121 Dk.
