Yakın

Yakın / Close

Bozulan bir dostluğun müthiş dokunaklı öyküsü

“Close / Yakın”

2019’da yönettiği, senaryosunu Angelo Tijssens ile birlikte yazdığı ve ilk filmi “Girl” ile Cannes’da Altın Kamera’yı alan 1991 doğumlu Belçikalı yazar yönetmen Lukas Dhont üç yıl sonra yine Angelo Tijssens ile beraber yazıp yönettiği “Close / Yakın” ile bu kez Festival Jüri Büyük Ödülünü Claire Denis ile paylaştı.

Belçika kırsalında yaşayan Rémi (Gustav De Waele) ve Léo (Eden Dambrine) 13 yaşında ayrılmaz iki arkadaştırlar. Sevgi dolu, mahremiyetlerini doğal bir şekilde paylaşan, bedensel, neşe dolu, kesinlikle saf ve masum dostlukları bu yaşlardaki iki ergenin alışıldık yakınlığını aşsa da, her iki aile bunu doğal karşılamaktadır. Léo’nun ailesi çiçek yetiştiricisidir ve Léo fırsat buldukça annesi, babası, sevecen ve anlayışlı abisiyle beraber çalışmaktadır. Rémi ikisi de çalışan bir anne babanın tek oğludur. Ustalıkla obua çalan Rémi’nin yeteneğine hayran olan Léo onu ikinci oğluymuş gibi seven Rémi’nin annesi Sophie (Émilie Dequenne) ile de çok yakındır.

Ergen dediğimiz çocuklar artık on yıl öncesinde oldukları kadar naif değildirler. Okullar açıldığında, iki erkek çocuğun aşırı yakınlığı arkadaşlarının dikkatini çeker. Kızlardan biri, dünyanın en doğal oluşumuymuş gibi, onlara bir çift olup olmadıklarını sorar. Léo aynı doğallıkla, gerçekten de Rémi ile ezelden beri birbirine müthiş yakın iki kanka olduklarını, ancak “bir çift” olmadıklarını anlatır. Kimi erkek çocuğun bayağı i..e şakaları çoğunluk tarafından terslense de, buna kızan, kendini aşağılanmış hisseden, etrafın kendisi hakkında yanlış düşüneceğinden çekinen Léo, yavaş yavaş Rémi ile arasına mesafe koymaya başlar.

Oyun alanında ondan uzak durur, yeni arkadaşlıklar edinir, maço buz hokeyi takımına girer. Toplumun baskısıyla ikinci kiişliği Rémi’den ayrılarak kendine normlara uygun bir yol çizmeye çalışan Léo’yu suçlayabilir miyiz? Léo tarafından terk edildiğini hisseden şaşkın, üzgün ve yaralı Rémi onu suçlamasa da, müthiş acı çeker. Belki Rémi, Léo’dan daha olgundur ve davranışını kendini homofobik baskıya teslim etmek olarak görmektedir. Belki de sadece ikizi gibi yakını olan kankası tarafından ihanete uğradığını düşünmektedir. Kendini bir miktar da suçlu hisseden Léo, Rémi’nin önce sessiz sonra da saldırgan sitemine beklenmedik derecede sert karşılık verecektir…

Böyle bir öyküde gereksiz yere spoiler vermekten kaçınarak konu ile ilgili daha fazla söz etmeyeceğim.

“Girl”de 15-16 yaşlarında, erkek bedeninde doğmuş, ancak kendini kadın olarak gören bir yeniyetmenin sorunlarını ustalıkla ele almış olan Lukas Dhont, “Close”da erkek ergenliğinin bir önceki safhasına, henüz cinsel dürtülerin yaşanmadığı, iki saf ve masum varlığın, tek dış dünyaları olan okul ortamına uyum sağlamak uğruna benzersiz bir sevgiyi, ve bu sevgiyle birlikte masumiyetlerin de kaybettikleri döneme odaklanıyor.

İkinci kez İngilizce isim verdiği filminde “Close” aslında çift anlamlıdır. Tabii ki asıl amaç Léo ile Rémi arasındaki o müthiş yakınlığı adlandırmaktır ama, ”close / yakın” bir sinema terimini “close up / yakın çekim”i de çağrıştırır. Dhont, görüntü yönetmeni Frank van den Eeden’den filmin neredeyse tamamını yakın çekimlerden oluşturmasını istemiş. Böylece büyük başarıyla, izlence boyunca karakterlerin yüzlerine odaklanan seyircinin, söylenenler kadar söylenmeyenleri, söylenemeyenleri duyumsaması da sağlanmış.

Lukas Dhont’un oyuncu yönetimi kusursuz. Kevin Janssens, Igor Van Dessel, Marc Weiss, Leon Bataille’ın oluşturduğu erkekler takımı yan rollerde çok iyiler. Léo’nun annesi Nathalie’yi canlandıran Léa Drucker müthiş; her zaman olağanüstü olan Émilie Dequenne ise nefes kesici. Tabii ki, filmi be derece etkileyici kılan iki çocuk oyuncunun benzersiz oyunculukları. Öykü Léo’nun gözünden anlatıldığı için, filmin neredeyse her karesinde yer alan, kimi zaman filmi tek başına götüren Eden Dambrine’in yorumu inanılır gibi değil. İkisi de kesinlikle yarının çok önemli aktörleri olmaya aday.

Sonuç olarak geçen Cannes Festivalinin en iyi filmlerinden biri olan “Close / Yakın”, dokunaklı ve hüzünlü öyküsü, hiçbir anında aşırı duygusallığa ödün vermeyişi, olağanüstü oyunculukları ve müthiş başarılı yönetmenliğiyle, Filmekiminin de en iyilerinden biri.

Yönetmen : Lukas Dhont 

Senaryo : Lukas Dhont, Angelo Tijssens

Görüntü Yönetmeni : Frank van den Eeden

Kurgu : Alain Dessauvage

Müzik : Valentin Hadjadj

Oyuncular : Gustav De Waele, Eden Dambrine, Émilie Dequenne, Léa Drucker, Kevin Janssens, Igor Van Dessel, Marc Weiss, Leon Bataille

Belçika-Fransa-Hollanda / Dram / 105 Dk.