ÇAĞAN IRMAK : NOSTALJİ ÇAPKINI
Yönetmenin birçok filmini ve “Çemberimde Gül Oya” dizisini izlemiş biri olarak kendisine bu lakabı yakıştırdım. “Babam ve Oğlum” filmini 2006 yılında çok soğuk bir Mart gününde Almanya’nın Köln şehrinde, iki lise arkadaşımla beraber izlemiştim. Çarpılmıştık, 12 Eylül tokadını yeniden yemiş gibiydik, biri bize yıllar sonra kendi hikayemizi anlatıyordu. Köln kentinin o soğuk gününde, içimize acı ile karışık sıcak şeyler akarken yüzümüzü de sıcak gözyaşları yıkıyordu. Islanmış ve ısınmıştık…
Sene 2009; yine Mart ayında “Issız adam” filmini, görev yaptığım Strazburg şehrinde, sahibi Türk olan Faruk Günaltay’ın Odysee sinemasında meslektaşlarımla birlikte izlemiştik. (Her yıl festival tadında Türk Filmleri Haftası düzenleyen Faruk Bey’e de buradan selamlarımızı gönderelim.) “Solitaire” (yalnız) çevirisi ile, filmin tanıtım broşürünü günlüğümün arasında saklamışım oradan gördüm şimdi, hatta broşürde yönetmenin vurguladığı cümleleriyle şunlar yazılı “Tu t’es couché sur mes genoux, je t’ai raconté une histoire et tu es grandi…” (Dizlerime uzandın, sana bir hikaye anlattım ve sen büyüdün.) Bu kez farklı bir hikaye ile karşılaşmıştık. Hikaye farklıydı ama şarkılar nostaljikti, Ayla Dikmen’in “Anlamazdım, anlamazdım” şarkısı da içimizden sıcak sıcak birşeyler akıttı…
Bu iki filmden Türk sinema tarihine geçmiş unutulmaz iki sahne kaldı ki hangi sahneler olduğunu filmi izlemiş olanlar mutlaka anlayacaktır.
“Dedemin İnsanları”nı annem, kardeşim ve kızımla Ankara’da, “Unutursam fısılda” ve “Nadide Hayat” filmini de İstanbul’da seyrettim. Diğer filmlerini de izledim ama bu filmlerin hikayesi olduğu için yazdım…
Ve “yeşilçam”, merakla beklenen dizi 22 Nisan’da Blu’da gösterilmeye başladı.
SEMİH ATEŞ’İN HİKAYESİ
“Bir hikayen varsa gerisi gelmeye başlar”
Aslolan hikayelerdir. Konuşmaya, anlamaya başladığımız andan ihtiyarlığımıza kadar…Çocukluğumuzda en fazla masal dinlemekten hoşlanırız, içinde öykü vardır. Dedikodu yapmayı severiz, içinde giriş, gelişme, sonuç kısmından oluşan hikayeler vardır, toplum olarak neden Müge Anlı’nın ve benzerlerinin programlarını izleriz? Sayısız öykünün içinde buluruz kendimizi.
Ve hikayeyi seyretmek hikayeyi yaşamaktan çok daha çekicidir.
İşte Çağan Irmak bize yine bir hikaye anlatıyor, nostaljik ve büyüleyici bir masal; içinde gerçek ve hayali kahramanları olan bir sinema masalı!
Geriye hikayenin nasıl anlatıldığı kalıyor ki bu çok daha önemli…
“Yeşilçam: Bir Sinema Hayvanı”
Zaman yolculuğunda 1960’lı yıllara, Yeşilçam’ın altın çağını yaşadığı dönemlere gidiyoruz. Semih Ateş, adı üzerinde ateşli bir sinemacı, bir yapımcıdır. Ateş Film şirketinin sahibidir. Ancak ortağı olan sonradan görme Vehbi’nin de türlü oyunlarıyla şirketi ortağına devretmek zorunda kalır ve sinemadan başka bir iş bilmediği için yeni bir şirket kurar “Büyük Ateş Film Şirketi” iş, yeni farklı bir hikaye ve para kaynağı bulmaya kalır…
Onurlu ve gururlu duruşuyla sinema kişiliğinden taviz vermeden bu yolda yürümeye devam etmek isteyen Semih Ateş’in çevresi öyle değildir oysa. Gazetecisinden yanında çalışan memuruna hatta çok güvendiği büyük yapımcı Reha Bey’e kadar piyasanın yolu tüm piyasalarda olduğu gibi çamurludur. Önemli olan bu çamuru paçalarına sıçratmadan yürümektir…
İlk bölümünü izlediğimiz dizinin nasıl yol alacağını az-çok hissettik. Türkiye’nin sinema tarihi anlatılırken diğer toplumsal ve siyasi tarihin sahnesine de kısa bir giriş yapılacak ve gerçek hikayenin etrafında dekor olarak önümüze sunulacak.
OYUNCULAR ve KARAKTERLER
Mümtaz karakterine can veren Altan Erkekli, Reha Esmer’i oynayan Yetkin Dikinciler, Adviye Saygı’nı canlandıran Nilüfer Açıkalın gibi güçlü oyuncuların yer aldığı projede Semih Ateş karakterini canlandıran Çağatay Ulusoy’un tipiyle bu role çok yakıştığını söylemeliyim. Ayhan Işık rolünü canlandıran oyuncudan daha fazla Ayhan Işık’a benzemiş. Çağatay’ın oynadığı diğer diziyi izlemedim ama başarısız olduğu yorumlarını okumuştum. Bu diziden başarılı çıkacağını tahmin ediyorum. Oynadığı son filmde çöpçü iken bu dizide tam bir İstanbul beyefendisine dönüşmüş. İki zıt karakterin de hakkını vermiş bence.
Dizide geçen solcu yazar Turgut tiplemesini hoş bulmadığımı ifade etmeliyim. Çünkü gerçek solcular bulundukları en zor koşullarda bile zavallı görünmezler, onurlu ve dik duruşlarıyla bırakın acıklı duruma düşmeyi aç, susuz, uykusuz bile olsalar; dik duruşlarıyla saygı uyandırırlar ancak…
Başroldeki genç kadın oyuncular; Tülin Saygı’ya hayat veren Afra Saraçoğlu ve Mine Cansu’yu canlandıran Selin Şekerci ilerleyen bölümlerde oyunculuklarını daha iyi gösterebilecekler sanırım. Özgür Çevik, Bora Akkaş, Efe Tunçer, Onur bilge ve Devrim Nas ise tam kıvamında…
SEMİH ATEŞ kimdir?
Bazı kahramanları gerçek (Ertem Eğilmez, Atıf Yılmaz, Ayhan Işık gibi), bazıları hayal kahramanlarından oluşan sinema dünyasında; Semih Ateş, sanırım Çağan Irmak’ın ta kendisi. Gerek yazarlar, gerek sanatçılar kahramanlarına ve eserlerine kendilerini mutlaka taşırlar. Bunun dışında geçmişi arayan ve geçmişin güzelliklerini ortaya çıkaran yönetmen için; tıpkı bizde olduğu gibi (aynı kuşaktanız sonuçta) bir geçmiş aşıklığı var; ama bu kesinlikle bir takıntı değil, tatlı bir Proust yolculuğu gibidir…
Çağan bu filmi çekerken mutlaka dönemin kişileri hakkında derin bir araştırma yapmıştır. Gerekli röportajlar, söyleşiler yapılmış; dedikodular, hikayeler hafızanın not defterine kayıt edilmiştir… Bu yüzden diziyi bu kafayla izleyeceğimi söylemeliyim. Daha sonraki yıllara rastlasa da dönemi en iyi bilenlerden birisinin de Atilla Dorsay olduğunu söylemeye gerek yok. Çağan Irmak ona başvurdu mu ya da ilerleyen bölümlerde başvuracak mı merak etmiyor değilim. Madem Yeşilçam yoluna çıkıldı; seyirci olarak o yoldaki her şeyi görmek ve bilmek isteriz. Eğrisiyle doğrusuyla…
Bakalım ilerleyen bölümlerde neler göreceğiz. Yalın bir sinema diline sahip olan yönetmen, iyinin kötü yönünü, kötünün de iyi yönünü bize gösterirken yine anlattığı hikaye ile duygularımıza dokunacak, eski (meyen) şarkılarla ruhumuzun pasını atacak belli ki…
Son söz:
filmler olmasa çekilir mi bu hayat!…
Yönetmen : Çağan Irmak
Senaryo : Levent Cantek, Volkan Sümbül
Görüntü Yönetmeni : Gökhan Tiryaki
Oyuncular : Çağatay Ulusoy, Selin Şekerci, Afra Saraçoğlu, Yetkin Dikinciler, Özgür Çevik, Güngör Bayrak, Altan Erkekli, Nilüfer Açıkalın, Ayta Sözeri, Bora Akkaş, Selin Kahraman, Nurcan Şirin
Türkiye / Tarihi-Dökümanter-Romantik-Dram
Sevgili Nurbanu, aynı zamanda izlemişiz, aynı zamanda yazmışız, ilgiyle okudum, eline sağlık. Ben senin kadar iyi niyetli ve kibar olamadım, daha iyi olmasını istediğimden belki ama sanki sen de bu başlangıcı beğenmekten çok, bundan önceki işlerin hatırına hoşgörülü davranmışsın, dizinin ilk bölümleri çok özenildiği halde kötü başlar. Umalım ve dileyelim ki devamında grafiği yükselsin, çünkü seyirci senin kadar iyi niyetli olmayacaktır, her şey bir yana sıkıcıydı!
Yazgülü Hanım, iyi niyetli olmaya devam edeceğim, zira bu bir dizi; başlangıçlar genellikle yavaş ve sıkıcı olur. Bir diziye yorum yazmak için en 4-5 bölüm izlemek gerekir. Tahmin ederim ve umarım ki ivmesi yükselir. Orada iki tane şahane oyuncu var; Altan Erkekli ve Yetkin Dikinciler !Çağatay’a da bu rol çok yakışmış. Diziyi surukleyeceklerdir sanırım. Seninle grupta konuştuğumuz gibi genç kadın oyunculara roller oturmamış, dönemi yansitmiyorlar. Bunun dışında yönetmenin dizide soylediği gibi ” Yeni ve farkli hikayeler anlatmak lazim” Çağan bu sözü kendine söylemeli bence tekrardan artık kaçınmalı. Geçmişe dair söyleyeceği şeyleri söyledi zaten, yeni yollar, yeni hikayeler aramalı ve şayet okursa bu eleştiriyi de olumlu algilamalı…
Gecmisin hatiri tespitinin doğru olduğunu da soylemeden geçmeyeyim..
Sevgiler…
Güzel bir dizi olmakla beraber yan olaylar, kostümler, tarihler cok karışık. Ragıp Gümüşpala 64 Haziranında öldü,insanlar Sonbahardayız diyor. Mini etek o yıllarda dünyada yoktu. En azından İstanbulda. Yinede elinize sağlık. Birde şu Büyükelçi rahmetli Behiç Erkin’i araştırıp cekseniz Shindler list’ ten on kat güzel olur. Belkide o film Behiç beyin Fransa’da yaptıklarından esinlenilmiştir
Birde neden insanlar yolun ortasında yürür istisnasız bütün dizilerde? Bilhassa o yillarda Beyoğlu trafiği kaldırımdan inmeye firsat vermezdi.
asla ve de katta beğenmedim…çağan başka bir ruhtur ama olmamış yahu…olmamış…belki perde arkasında bilemediğimiz bir şeyler var…mecburiyet midir bir telaş mıdır bilemedim ama gerçekten ciddi bir hayal kırıklığı..selin şekerci hala gözlerine hakim olamıyor..yasak gelinler dizisi değil bu