Pal Springs
Sonsuz, sınırsız tekrar eden yaşam döngüsü
Filmin, benzerlerine kıyasla, hikayenin başlangıç noktasına yani Nyles’ın aynı güne hapsolduğu gün yaşanan olaylara değinmeyen ve Sarah’ın Nyles ile birlikte hapsolduğu günden itibaren başlama hali, sebepler değil sonuçlar hakkında olduğunu düşündürüyor. Böylelikle, film yalnızca Nyles’ın hikayesi olmaktan çıkarak ve bir çift hikayesine dönüşerek, akıp giden yaşamın bir anının fotoğrafını çekercesine “ortadan” hareket ediyor.
Palm Springs, birçok açıdan izlenmeye değer.
Senaryosunu Andy Siara’nın, yönetmenliğini ise Max Barbakow’un üstlendiği 2020 Amerikan bilimkurgu ve romantik komedi filmi olan ve perdeye yansıdığı sene festivallerde yoğun ilgi ile karşılaşan “Palm Springs”; California’da bir düğün günü içerisine hapsolan Nyles (Andy Samberg) ve Sarah’ın (Cristin Milioti) hikâyesini anlatıyor. Tiyatral yeteneği kuvvetli Samberg ve How I Met Your Mother dizisinden aşina olduğumuz Milioti’nin yakaladıkları uyumun her kesitine sirayet ettiği filmde, aynı günün tekrar etmesini konu edinen diğer film emsallerine göre iyi bir pozisyonda olduğunu söylemek yerinde olacaktır.
Aynı günün içerisine hapsolan Nyles, bir gün gelinin ablası ve baş nedime olan Sarah’ın da o güne tutsak olmasına neden oluyor. Sarah’ın ilk şaşkınlığını üzerinden atması ve Nyles’ın aynı güne tutsak olmak için iyi bir partner olduğunu fark etmesi üzerine, çiftimizin farklı birçok deneyimler edindiği günler geçirdiklerini ve birlikte eğlendiklerini izliyoruz. Nyles’ın uzun zamandır aynı günü yaşayan biri, Sarah’ın ise aynı günü yaşamadaki acemiliğine karşılık, Sarah’ın zamansızlığı ve ölümsüzlüğü tattığı yeni yaşamında daha cüretkâr davrandığını görmek mümkün.
Ortadan Başlamak
Günler geçerken aralarında duygusal bağların geliştiği ve kuvvetlendiği çiftimizin iç dünyasına baktığımızda, Nyles’ın aynı günün tekrar etmesini umursamayan, yaşamında duygu yüklü davranmaya alan tanımayan ve haz alma ilkesini öncelik haline getirdiği yaşam tarzını benimseyen; Sarah’ın ise geçmişteki ilişki tecrübelerinin ışığında ürkek, içe dönük, toplumsal normlarım yücelttiği değerlere yönelik asi bir ruh taşıyan ve konfor alanının dışına çıkmada tereddüt yaşayan bir karakter olduğunu fark ediyoruz.
Filmin, benzerlerine kıyasla, hikayenin başlangıç noktasına yani Nyles’ın aynı güne hapsolduğu gün yaşanan olaylara değinmeyen ve Sarah’ın Nyles ile birlikte hapsolduğu günden itibaren başlama hali, sebepler değil sonuçlar hakkında olduğunu düşündürüyor. Böylelikle, film yalnızca Nyles’ın hikayesi olmaktan çıkarak ve bir çift hikayesine dönüşerek, akıp giden yaşamın bir anının fotoğrafını çekercesine “ortadan” hareket ediyor.
Sonsuz Yaşam ve Ölümsüzlük
Sarah’ın sonsuz, sınırsız ve tekrar eden yaşam döngüsüne dâhil olması, iki karakterimizin çift olmaları yolundaki davet niteliğinde. Davete icabet eden Sarah, bu yaşam döngüsünde Nyles ile beraber sonsuzluğu ve ölümsüzlüğü hissetmekten önceleri hoşnut kalıyor. Nyles’ın duygularını açıkça dile getirmekteki çekingenliği, ilişki formunun aynı düzlemde kalması yönündeki isteği, hapsoldukları gün içerisinde edindikleri keyfi yeterli bulması ve ilişkileri hakkında dürüst olmayan bazı açıklamalarda bulunma talihsizliği, Sarah’ı bu yaşam döngüsünün gerçekliği ve samimiyeti üzerine düşünmeye itiyor ve Sarah yakalanan bir anı andıran fotoğraf karesinden çıkmak için kayda değer bir motivasyon buluyor.
Her ne kadar ilişki içinde şiddet eğilimli örüntülerle davranmaya meyilli olan taraf olsa da, Nyles’ın ilişki yürütmek için yeterli bulduğu haz ve mutluluk duygularının aksine yaşamda acı, öfke, hayal kırıklığı, pişmanlık vb. duygu renklerinin de bulunduğunun bilincinde olan Sarah bir gün ortadan kayboluyor ve Nyles’ın Sarah’sız kalmasına sebebiyet veriyor.
Çerçevenin İçi/Dışı
Döngünün kırılmasında ilk adım olarak adlandırabileceğimiz bu aşamayı takiben, filmde komedi unsunlarının azalmasına ve drama ağırlıklı unsurların artmasına şahitlik ediyoruz. Nyles üzüntüsünü paylaşmak için, Sarah’tan önce sonsuz yaşam döngüsüne dahil etmek şeklinde gaflette bulunduğu ve o günden itibaren sürekli kaçındığı Roy’a dahi akıl danışmaktan geri durmuyor. Daha evvel Roy’un özel yaşamına dair bir fikri olmayan Nyles; ziyaret ettiği sekansta eşi ve çocukları ile birlikte mütevazı bir evde yaşadığını gördüğünde, elinde ölümsüz olmak ve sınırsız deneyim edinmek gibi bir fırsatı olan Roy’un bu denli sade bir yaşam sürmesine anlam veremiyor.
Kendi yaşam döngüsünün tekrarında olan Roy’dan “Burada her gün güzel bir gün” düsturunu duyduğunda, Nyles hapsolduğunu düşündüğü bu fotoğraf karesine kimin eşlik etmesini arzu ettiği yönündeki iç sesine kulak veriyor. İçinde Sarah’ın olmadığı bir yaşam çerçevesinin ne barındırırsa barındırsın tam ve eksiksiz olmayacağı hissine kapılıyor. Bahsi geçen hikâye örgüsünde, filmin ölümsüzlüğe yeni bir atıfta bulunduğunu, ölümsüzlüğün sonsuzluk/sınırsızlık anlamından taştığını ve şu an yaşanan tek günün içerisine sığdırılanlarla ilintili olduğunu fark eden Nyles ile birlikte, izleyiciler olarak bizler de içgörü kazanıyoruz.
Homeostatis ve Geri Besleme / Bildirim Döngüsü
Geri besleme döngüsü, orijinini psikoloji biliminden almasa da zaman içerisinde aile ve çift sistemleri içerisinde kavramsal olarak kullanılagelmektedir. Bu döngüye göre, sistem kendi davranışını düzenleme yeteneğine sahiptir çünkü döngüye giren bilgi dönüştürülür ve sonuçta döngüye geri beslenir. Sistem bir kez kurulduğunda, iki özel geri bildirim biçiminden biri tarafından belirlenen bir davranış modelini sürdürür: olumlu veya olumsuz. Negatif (olumsuz) geri besleme döngüleri dengeyi yeniden sağlamak veya korumak için çalışır. Homeostazdan herhangi bir sapma meydana geldiğinde sistem, sistemi tekrar denge durumuna getirmek için negatif geri bildirimi harekete geçirerek yanıt verir.
Olumsuz geri bildirim, bir sistemin istikrarının sağlanmasında ve sürdürülmesinde çok önemli bir rol oynar. Ailelerde ve çiftlerde olumsuz geri bildirimler genellikle bir veya birkaç üye tarafından değişim girişiminde bulunulduğunda görülür. Yani, bir ailenin veya çiftin homeostatik durumu bir kez oluştuğunda, üyeler kendi işlem kalıplarını korumaya çalışacak, böylece denge bozuk olsa bile kendi denge duygularına sahip çıkabileceklerdir. Tüm olumsuz geri bildirim döngüleri, bir ailede/çiftte “işleri eski haline” döndürmek için çalışır. Negatif geri beslemenin hakim olduğu sistemler karakteristik olarak stabil ve homeostatiktir. “Palm Springs” açısından negatif geri besleme döngüsü incelendiğinde ve Nyles ile Sarah bir çift sistemi olarak kabul edildiğinde; Nyles’ın Sarah ile birlikte içine hapsoldukları günden duyduğu haz doğrultusunda, o günü aynı formlarda korumaya çalıştığını, Sarah’ın da döngüde kalması için ikna etme yöntemleri denediğini ve oluşturulmuş stabilizasyonu içinde ilişkinin kalması için uğraş verdiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Müdahale ile Yeni Dengelerin Oluşması
Aile ve çift sisteminde gerginlik şu veya bu şekilde her zaman mevcuttur. Bir miktar gerilim sistemlerin karakteristik özelliğidir ve onlar için hayati öneme sahiptir. Karmaşalardan kaçınmak için ilişkide negatif geri besleme döngüsünün kullanılması doğaldır fakat ilişki içerisinde negatif geri besleme yönteminin fazla kullanılması, ilişkideki durağanlığın artmasına ve ihtiyaç duyulan zenginliklerden mahrum kalınmasına yol açabilmektedir. Nyles’ın Sarah’ı ve ilişkiyi kaybetmekten korkması ve mevcut şartlar altında ilişkiyi muhafaza etmeye çalışması negatif geri besleme yönteminin fazla kullanılmasına delalet sayılabilmektedir.
Filmin bütününe bakıldığında, aynı gün içerisine hapsolmak, ilişkinin sıkışmışlığına tekabül etmektedir. Nyles, Sarah’ı aynı güne hapsolmaktan kaçma fikrinden vazgeçirememiş ve korkularıyla yüzleşmek durumunda kalmıştır. Sarah, filmde alegorik olarak kullanılan ilişki mağarasından çıkabilmek amacıyla bir tavşan deliği aramaktadır. Sarah’ın ilişkiyi bir adım öteye taşıyabilmek ve farklı bir yöne evirebilmek için gösterdiği mücadeleye Nyles katılım gösterebilecek midir? Palm Springs, birçok açıdan izlenmeye değer.
İyi seyirler..
Yönetmen : Max Barbakow
Senaryo : Andy Siara
Görüntü Yönetmeni : Quyen Tran
Kurgu : Matthew Friedman, Andrew Dickler
Müzik : Matthew Compton
Oyuncular : Andy Samberg, Cristin Milioti, Peter Gallagher, J. K. Simmons
ABD / Bilimkurgu, Romantik-Komedi / 90 Dk.
