Şüpheli X / Jaane Jaan
HİNDİSTAN SİNEMASININ İYİLERİNDEN
Oyunculukları son derece iyi olan, İzlerken edebiyat tadı alacağınız, kurgusu senkronize anlatımla zenginleştirilmiş ve Sonu dehşetle biten Şüpheli X’in sıradan bir film olmadığını sahneler ilerledikçe anlayacaksınız.
Türkiye’den gelen çocuklarımla yaptığım kısa ve güzel Strazburg tatilinden sonra eve dönmüş yorgunluk atarken bu hafta hangi filmler gösterime girmiş diye baktım. ”Şüpheli X ” filmi dikkatimi çekti, Hint filmi olduğunu görünce izlemekten vazgeçer gibi oldum ama “ilk sahnelerine bakayım, beğenmezsem izlemem” diye düşündüm. Hint filmleri bana pek hitap etmiyordu, bir de elle yemek yemeleri filan filmin tadını kaçırıyordu. Başka bir boyutu da türkülü, şarkılı Yeşilçam filmlerini çağrıştırıyordu; Avare filminin bizde prim yapması, milyonlarca kişinin izlemesi bu sebeptendi belki.
Yeşilçam filmlerini küçümsediğim için değil zamanı için geçerliydi fakat zaman ve koşullar değişti bize hitap etmiyor artık. Açıkçası basit film olacağını düşünmüştüm, daha ilk sahnede kaotik jenerik ve dar bir odada defter sayfalarının savrulması filmin ilk işaretlerinin iyi olacağı yönündeydi ve anne kızın diyaloğu da devreye girince hemen kızımı çağırdım “gel bak anne-kız var, film ilginç olabilir birlikte izleyelim” diye seslendim, normalde gençlerin film zevkleri farklı oluyor ama sonuna kadar o da filmi heyecanla izledi, birlikte iyi bir film izlemenin keyfini yaşadım ben de…
Şüpheli X’in sıradan bir film olmadığını sahneler ilerledikçe anladık, sonu zaten dehşetli bitti. İzledikten sonra yönetmeni de sıradan değildir diye araştırdım,şu bilgilere rastladım : “Sujoy Ghosh: Hindistan’da Bengal eyaletinde doğdu ve sinema öğrenimine burada devam etti. Ghosh, 2011’e kadar çok sayıda başarılı televizyon projeleri yönetti. En başarılı olanları arasında Son Pari, Ekta Kapoor’un 2005’te yayınlanan dizisi Koi Dil Mein Hai, CID ve Rishta.com yer almaktadır. 2012’de Ghosh, Taapsee Pannu ve Abhishek Bachchan’ın başrollerini paylaştığı Kahaani adlı başarılı Hint filmi ile hala sinema dünyasındaki emsali olmayan bir film olarak bilinmektedir.
(Kahaani’yi izlemek de farz oldu böylece)
Filmde edebiyat tadı vardı, muhtemelen uyarlama diye düşündüm. Tabii ki bunu da araştırdım ve işte bilgiler. Wikipedia bilgilerini olduğu gibi Türkçesini düzelterek aktarıyorum : “The Devotion of Suspect X, Keigo Higashino‘nun 2005 tarihli romanıdır ve şimdiye kadarki en beğenilen eseridir. Roman; ona,Japonya’da oldukça saygın bir ödül olan 134. Neoki Ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda ödül kazandırdı. Roman aynı zamanda Japonya’da gizem romanları kategorisinde en prestijli ödüllerinden biri olan 6. Henkaku Gizem Ödülü kazandı. 2006 Henkaku Gizemi En İyi 10 ve Kono Gizemi ga Sugoi 2006’da Japonya’da yayınlanan yıllık gizem kurgu rehber kitapları, romanı bir numara olarak sıraladı. İngilizce çevirisi 2012 En İyi Edger Ödülü’ne ve 2012 Barry En İyi İlk Roman Ödülü’ne aday gösterildi.
Bitmedi, The Devotion of Suspect X (Şüpheli X) daha önce Japonya’da dizisi ve filmi çekilmiş zaten. 2008’de Japon yönetmen Hiroshi Nishitani tarafından çekilen film Japonya’da hasılat rekorları kırmış ama dünyada pek bilinmediği için dikkat çekmemiş. Dikkat çekmediği için filmin kritiği de batıda yapılmamış…
Böylece 22 Eylül 2023 tarihinde Netflixt’e yayınlanan Hint versiyonu “Şüpheli X” filminin kritiğini bir Türk olarak batıdan ben yapmış olacağım. Daha doğrusu Netflix’teki gösterimden sonra dünyada ilgi çekecektir ve başka kritikler de yapılacaktır diye düşünüyorum..
Eleştirimi yazdıktan sonra filmin aslı olan Japonya yapımını da bir karşılaştırma yapmak için izleyeceğim.
ŞÜPHELİ X, CEBİRİN CİNAYETLE DENKLEMİ
Yer Kalimpong, Hindistan’da bir kasaba, Genç bir kadın (Kareena Kapoor) 13 yaşındaki kızıyla bu güzel kasabada mutlu bir hayat sürdürmeye çalışmaktadır. Bir lokantada çalışmaktadır ve kızına iyi eğitim sağlamak için uğraşmaktadır. Eğer bir kadın uzakta bir kasabaya yerleşmişse geçmişte bir sakatlık var demektir.
Kasaba dünyanın her yerinde kasabadır; memuruyla esnafıyla herkes birbirini tanır ve birbirlerinin hayatlarını merak ederler. Kasabanın çirkin ama çok zeki matematik öğretmeni (Jaideep Ahlawat) genç kadın Maya Dsouza’nın komşusudur. Ona deli gibi aşıktır ama özgüven eksikliği nedeniyle bir türlü açılmamaktadır…
Ve bir gün o çok iyi bildiğimiz hikaye başlar : Eski eş 14 yıl sonra çıkagelir. Hayıra gelmediği çok nettir; kadın zaten ondan kaçmış bu kasabaya yerleşmiştir, ama bu tür insanların takibinden kurtulmak mucizedir. Bir kızının olduğunu öğrenmiş ve yıllar sonra kızının bahanesiyle kadının hayatını yeniden alt-üst etmeye gelmiştir. Eski karısının çalıştığı lokantaya gider önce, sonrasında evinin kapısını çalar ve o evde olanlar olur, adam belasını bulur!
Bir cinayet işlenir ve ne yapacağını bilemeyen, çaresizlikten kıvranan Maya Dsouza’ya öğretmen yardım etmeye karar verir. Öğretmen matematik aşığıdır, çözülmeyen bir problemin üzerinde yıllarca çalışmaktadır. Ceseti ortadan kaldırmak için dahiyane bir denklem kurar… Fakat olayı soruşturmaya en az onun kadar zeki bir polis gelir. (Vijay Varma)
Benden bu kadar; seyirciye önerim tahmin yürütmek istiyorlarsa bütün iyi filmlerde olduğu gibi filmin ilk sahnelerinde gösterilen eşya ve aletlere dikkat etsinler…
Filmin kurgusu senkronize anlatımla zenginleştirilmiş ve çok da iyi olmuş, sisli ve gizemli kasabanın olağanüstü görüntüleri adeta hikayenin tasviri olmuş; sisin içinden çıkan eski eş, kadının net, parlak dünyasına karanlığı sızdırarak onu geçmişiyle tehdit ediyor. Dağ kasabasında var olma savaşı veren eski adı Sonia olan Maya güçlü bir karakterle karşımıza çıkıyor; öğretmene gelince dehasına ve fiziksel gücüne (çirkinliğini kapatmak için olsa gerek sürekli spor yapıyor) rağmen ve hatta cinayeti kapatmak için olağanüstü zeka sergilemesine rağmen kompleksli birisi (ki yönetmen bu durumu çok ince çiziyor.) Öğretmenin dahilik ile delilik arasındaki sınırı da sizi “acaba bu adamda mı psikopat” demekten alıkoyamıyor ve kıskançlık krizinden dolayı sizi farklı tahminlere götürebiliyor…
Oyunculuklar son derece iyi; özellikle Jaideep Ahlawat öğretmen rolünü sağlam oynamış. Eski eşin derbeder hali, olayı soruşturmak için kasabaya gelen polisin rolleri çok sahici. Kareena Kapoor da iyi ama biraz abartılı oynadığını söyleyebilirim.
İyi seyirler…
Yönetmen : Sujoy Ghosh
Senaryo : Sujoy Ghosh, Keigo Higashino, Raj Vasant
Görüntü Yönetmeni : Avik Mukhopadhyay
Kurgu : Urvashi Saxena
Müzik : Sachin-Jigar
Oyuncular : Kareena Kapoor, Jaideep Ahlawat, Vijay Varma, Saurabh Sachdeva, Shyam Gopal, Naisha Khanna, Lin Laishram, Uditi Singh, Karma Takapa
Hindistan / Suç-Gizem-Dram / 139 Dk.
