“Çocuklarını Yetiştirme Hakkı” Adalet Terazisi’nde
“Otac / Baba”
“Baba” filmi, babaya yönelmeden önce iki şaşkın çocuğu çekiştirerek bir fabrikanın girişine doğru sürükleyen bir “anne” ile başlar. Biljana (Nada Šargin) kocasının, kalan maaşlarını ve hakkı olan tazminatı alamadan bir yıl önce işten çıkarılmış olduğu bu fabrikanın müdürüyle görüşmek ister. İçeri girmesine izin verilmeyen kadın bahçede uzaktan gördüğü bazı yetkililere çocuklarının aç olduğunu, onları doyuracak paraları olmadığını haykırırken güvenlikteki görevliler bu sıkıntılı rahatsızlığa aymazlıkla bakarlar. Ancak kadın bir su şişesine doldurduğu benzin üzerine döküp kendini ateşe verince, uzadıkça uzayan birkaç saniye sonra uyanan adamlar alev alan kadını söndürmeye yeltenirler.
1972 doğumlu Sırp yönetmen Srdan Golubović’in dördüncü uzun metrajı “Baba” bu tokat gibi etkileyici ve müthiş rahatsız edici sahneyle başlar. Böyle umutsuz bir kendini kurban etme olayının ardından işlerin daha da kötüye gitmeyeceği düşünülse de, arada bir bulabildiği işlerle ailesini geçindirmeye çalışan baba beterin beterini yaşamak zorunda kalacaktır. Olayı duyar duymaz hastaneye koşan Nikola (ünlü Boşnak oyuncu Goran Bogdan) iyileşme sürecindeki karısını yarı katatonik vaziyette bulur. Travma geçiren yeniyetme oğlu ile daha küçük yaştaki kızı mahalli sosyal hizmetler merkezine götürülmüştür. Çocuklarını almaya gittiğinde merkez başkanı Vasiljević (Boris Isaković), yetiştirilmeleri için gerekli koşulları sağlanmadıkça onları değil almanın, görmenin bile mümkün olamayacağını söyler.
Son birkaç kuruşu ve oradan buradan bulduklarıyla evini merkezin taleplerine uygun hâle getirmeye çalışan Nikola’nın tüm çabalarına ve çok sayıda başvurusuna rağmen, sosyal hizmetlerin zorba başkanı koruyucu ailelere yerleştirmiş olduğu çocuklarını geri vermeyi reddeder.
Nikola, Vasiljević’in sosyal hizmetlerin himaye etmekle yükümlü çocukları kendi çıkarı için rüşvet alacağı yerlere yerleştirdiğini öğrendiğinde, bu küçük taşra kasabasının yolsuzluk ustası yerel yöneticileriyle hakkını aramanın umutsuz vaka olduğunun bilinciyle sorununu ancak bakanlığı halledeceğini düşünür. Yazacağı dilekçenin bürokrasiye takılacağını da bildiğinden davasını, Sırbistan’ı boydan boya geçerek doğrudan Belgrad’daki ulusal bakanlığa götürmeye karar verir.
Parasız olduğu için başkente yürüyerek gitmek için yola çıkan Nikola, beş gün süren bir odissea sonunda Belgrad’a varır. Yolculuğu bir yerel gazetede haber olur; içine giremediği bakanlığın kapısında beklerken birkaç televizyoncunun da onunla mülakat yapar. Olay medyatik bir boyut alınca bakan yardımcısı onunla görüşmeyi kabul eder ve Vasiljević’e bizzat bir tavsiye mektubu yazacağı sözünü veriri. Nikola, yaptığı iyiliği siyasi avantaja çevirmek için onunla bir selfie çekmeyi de ihmâl etmeyen bakan yardımcısının zorla verdiği parayla kasabaya döner.
Artık nekahat sürecine girmiş olan karısına mutlu haberi verdikten sonra çocuklarını almaya gittiğinde, Vasiljević, tavsiyeler ne olursa olsun kararın yerel yönetimde olduğunu, çocukları vermeyeceğin, söyler. Çocuklarıyla hakkı olan görüşmeyi adamı zorlayarak gerçekleştirebilen Nikola, Vasiljević’in asistanının verdiği yardım sözünün yarattığı ufacık umut kırıntısıyla evine döner. Kapısını açılmış, artık dönmeyeceğini düşünen kendisi gibi zor durumda komşularınca eşyasından kap kacağına tüm evini yağmalanmış bulur. Her bir komşudan toplayarak tekrar evini toparlama çabası, bu ürkünç döngünün durmaksızın tekrarlanacağının simgesi gibidir.
Sonuç olarak “Baba”, gerçek adaletten ve çocuklarını büyütme hakkından vazgeçmeyi reddeden bir babanın dokunaklı hikâyesiyle son derece sağlam bir toplumsal eleştiriyi ustalıkla bağdaştıran çok sağlam bir film.
Yönetmen : Srdan Golubović
Senaryo : Srdan Golubović, Srdjan Koljevic
Görüntü Yönetmeni : Aleksandar Ilic
Kurgu : Petar Markovic
Müzik : Mario Schneider
Oyuncular : Goran Bogdan, Boris Isaković, Nada Sargin, Milica Janevski, Milan Maric, Jovo Maksic, Nikola Rakocevic, Ljubomir Bandovic, Mirko Vlahovic
Sırbistan-Fransa-Almanya-Slovenya-Hırvatistan-Bosna / Dram / 120 Dk.
