Ayna Ayna / Mirror Mirror
Anlatılan hikaye, insanı arzularıyla ve hayal kırıklıklarıyla yüzleştiriyor. Ayna Ayna, güçlü bir kadın filmi olmasına rağmen, kadın olmanın zorluklarından ziyade; insan olmanın yükü, ıstırabı ve varış noktasına giderken yaşanan zorluklar anlatılıyor.
Belmin Söylemez‘in yönetmenliğini yaptığı ve senaryosunu Haşmet Topaloğlu‘yla birlikte yazdığı son filmi Ayna Ayna‘yı 26. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali kapsamında izledik. Film, prömiyerini 42. İstanbul Film Festivali’nde yapmıştı. Filmin başrollerini Laçin Ceylan, Manolya Maya, Şenay Aydın ve Cengiz Orhonlu paylaşıyorlar. Belgesel, fotoğraf ve kurguculuk geçmişi olan Belmin Söylemez‘in, Ayna Ayna‘da geçmiş tecrübelerinin esintilerine rastlamak şaşırtıcı gelmiyor.
Film; farklı geçmişlere ve yaşantılara sahip, ancak onları tek bir paydada buluşturan tiyatro aşkı sayesinde bir araya gelen üç kadının hikayesini odağına alıyor. Aylin, Frida ve Lale.
Aylin; İstanbul’da İşletme bölümünü kazanıp okumaya gelen, ancak ruhu oyunculukla nefes alan genç bir kadın olarak karşımıza çıkıyor. Oyuncu olmak istemesine rağmen sosyal ilişkilerinde dışa dönük bir kişilik portresi çizmiyor. Onu genellikle yalnız başına izliyoruz. Aylin’i izlerken seyircide sosyal anksiyete hissi hakim oluyor deiyebiliriz. Bulunduğu yere ait olmadığını filmin her karesinde görmek mümkün. Filmden sonra yapılan söyleşide Aylin’i oynayan Manolya Maya‘nın aslında yardımcı yönetmen olduğunu, sonradan filme dahil olduğu öğreniyoruz. Oyunculuk mesleğinde yeni olduğunu filmi izlerken anlamak da mümkün. Tecrübesiz olmasına rağmen rolü ona yakışmış, üstünde eğreti durmuyor.
Frida; filmdeki diğer kadın karakterlere göre daha karmaşık bir profile sahip denebilir. Giyim tarzı, kullandığı aksesuarlar, saçını yapışı gibi özellikler ünlü Ressam Frida Kahlo‘ya benziyor. Sadece bunlarla kalmıyor, fiziksel olarak da Frida’ya olan benzerliği sayesinde izleyici olarak özellikle dış görünüş uyumu nedeniyle role seçilmiş olabileceğini düşünüyoruz. Frida rolüne hayat veren Şenay Aydın‘ın kişisel olarak Frida’dan ilham aldığını ve bu fikri Belmin Söylemez‘le paylaştığını, sonrasında filme Frida gibi bir karakter yazılmasında katkısı olduğunu öğreniyoruz. Frida karakteri oldukça özel bir karakter gibi görünüyor. Aurası da kullandığı aksesuarlar ve seçtiği kelimeler gibi onu pek çok insandan ayırıyor; ancak anlatı ilerledikçe içten içe onun da herkes gibi biri olduğunu anlamak kolaylaşıyor.
Lale karakterini diğer oyunculara nazaran tanınmış bir yüz olan Laçin Ceylan canlandırıyor. Lale tiyatroya gönül vermiş, yıllardır mesleğini onuruyla icra eden bir oyuncu, aynı zamanda ayakta tutmaya çalıştığı kiralık tiyatroda öğretmenlik yapıyor. Bir yandan idealist bir tiyatro hocasıyken, diğer taraftan yaşadığı zorluklar ekrana yansıyor. Lale, Frida ve Aylin’in tiyatro dersi aldıkları eğitmenleri olarak hikayenin merkezinde konumlanıyor. Tabii bu sizi yanıltmasın. Filmin üç ayrı başrolü var demek doğru bir çıkarım olacaktır.
Ayna Ayna güçlü bir kadın filmi olarak değerlendirilebilir. Kadın karakterlerin yoğun olarak karşımıza çıktığı, yönetmen koltuğuna bir kadının oturduğu, günümüz modern kadınını anlatan, kelimelerin ve görüntülerin süslediği daha önce anlatılmamış bir masal gibi seyirciyi büyülüyor. Eşcinsel kelimesini kullanmadan, insanları ötekileştirmeden ve olabildiğince zarif bir şekilde farklılıkları hikayeye dahil ediyor.
Filmin çoğu karesi bir fotoğrafçının elinden çıkmış gibi görünüyor. Zaten yönetmenin kadraj konusundaki başarısının fotoğrafçılık geçmişinden geldiğini söylemiştik. Dış mekan kullanımı açısından kusursuz işliyor. Dış mekanın karakterin ruh halini betimlemek konusundaki desteği izleyici için hoş detaylar olarak perdeye yansıyor.
Belmin Söylemez Ayna Ayna‘da; güçlü durabilmek, başarılı olabilmek, kabul görmek, hayaller için çabalamak, hayallerinden vazgeçmek zorunda kalmak, geçmişle başa çıkabilmek, şimdiyi yaşayabilmek, şimdinin imkanları ve imkansızlıkları arasında bocalamadan ayakta kalabilmek ve her şeyden önemlisi boyun eğmemek üzerine bir hikaye anlatıyor. Neredeyse iki saatlik ekran süresi boyunca da metaforlar aracılığıyla var olmanın sancılarına değiniyor. Rüya ve ayna materyalleri filmin işleyişine etki eden güçlü metaforlar olarak karşımıza çıkıyor. Aynanın yansıtıcılığı, bir kişinin çok fazla insana etki edebileceği bir metafor olarak değişimi simgelerken; rüya metaforu da iç hesaplaşmalara işaret ediyor.
Ayna Ayna, insanı arzularıyla ve hayal kırıklıklarıyla yüzleştiriyor. Film güçlü bir kadın filmi olmasına rağmen, kadın olmanın zorluklarından ziyade; insan olmanın yükü, ıstırabı ve varış noktasına giderken yaşanan zorluklar anlatılıyor.
Yönetmen : Belmin Söylemez
Senaryo : Belmin Söylemez, Haşmet Topaloğlu
Görüntü Yönetmeni : Vedat Özdemir
Kurgu : Evren Luş
Oyuncular : Manolya Maya, Laçin Ceylan, Şenay Aydın, Cengiz Orhonlu
Türkiye / Dram / 114 Dk.
