Basma
BİR BABA-KIZ HİKAYESİ
Dram filmi olan Basma biraz ağır gitse de içinde baba- kız olan tabloya önce aile giriyor, sonra panoramik olarak toplum giriyor ve biz bu kocaman tabloda birçok rengi bir arada görüyoruz. Ben filmi beğendim.
Sinema, ait olduğu ülkenin aynasıdır aynı zamanda. Senaryosu ile kişilerin hikayesini anlatırken görüntüleri ile de toplumun hikayesini anlatır. Siz o görüntülerden ülkenin nasıl bir yapıya sahip olduğunu anlarsınız… Suudi Arabistan açılıma devam ediyor. Netflix’te dizi ve filmlerini sık sık görmeye başladık. Üstelik o film ve dizilerde başı açık kadınlar oynuyor. İran sinemasının ünü dünyaya yayılmıştır ama filmlerde başı açık kadın göremezsiniz…
Arabistan’da düne kadar sinema var mıydı, doğrusu emin değilim, yaşam tarzını ise orada öğretmenlik yapan arkadaşımdan dinlemiştim; korkunçtu. Kadının başı açık sokağa çıkamamasından tutun da yabancı uyruklu olsa bile tek başına sokağa çıkamamasına kadar…
Kısaca şeriatle yönetilen bir ülkede neler olduğunu çok iyi biliyoruz ve adının geçmesi bile tüylerimizi ürpertmeye yetiyor… Daha düne kadar kadınların araba kullanmaları da yasaktı, ülkenin direnişçi kadınları bu hakkı aldılar… Kral olan Selman bin Abdülaziz 2022 yılında başbakanlık koltuğunu veliaht prens Muhammed bin Selman’a devredince ülkede ufak ufak değişimler başladı, kadınlara kısmi özgürlükler tanınmaya da başladı; hatta geçtiğimiz Aralık ayında Arabistan güzellik kraliçesi seçildi, mayosuyla poz bile verdi… Kadınlar adına sevindirici bir durum bu, umarım devam eder…
Filme gelecek olursak “Basma”nın başrolünü, yapımcılığını ve yönetmenliğini 26 yaşında Arabistanlı genç bir kadın üstleniyor : FATİMA ALBANAWİ! Ciddeli, Harvard Üniversitesinde üniversite eğitimini tamamlamış. Oldukça başarılı bir geçmişi var, 2018 yılında Time Dergisi tarafından dünyayı değiştiren gençler kategorisinde seçilen gençlerden birisi olmuş.
Çok iyi bir hikaye anlatıcısı, oluşturduğu bir projede 5000’e yakın gerçek hikaye toplamış. (Yıllar önce bir blog yazımda “Anadolu’da hikaye toplayıcılar olsa, ne hikayeler çıkar” diye yazmıştım. Benim hiç bilmeden öngördüğüm düşünce Avrupa’da, Amerika’da modaya çıkmış meğer. Dizisi bile çekiliyor “Bodkin” adlı dizide bir podcastın hikaye toplamak için Bodkin’e gittiğini ve orada yaşadıklarını anlatıyor.
Bu arada Fatima hakkında bilgi toplarken Arabistan’da 2018 yılına kadar sinemanın yasak olduğu bilgisine rastladım. Fatima blog yazısının birinde şöyle söylüyor : “Sinema, toplumların toplumsal yanlış anlamalarını yıkmak için kullanabileceği birçok yoldan biridir”. Yani Fatıma’yı araştırmaya başlamadan önce yazdığım giriş cümlesini söylüyor. “Sinema toplumun aynasıdır…”
Tam da bu yanlış anlamanın içindeydim. Filmi Suudi Arabistan yapımı olduğu için ne yalan söyleyeyim önyargılı davrandım, iyi bir film izleyeceğimi düşünmüyordum, İlk on beş dakikasında kapattım, fakat yazacak başka film bulamayınca tekrar dönüş yaptım. Beni sarmaya başlamıştı, “Kim bu kız” diye düşündüm önce. Sonra hikaye çok tanıdık geldi, oyuncular da başta baba ve kızı olmak üzere iyilerdi… Belli ki yıllarca yasaklanmış olan ve kadınların içinde potansiyel enerjiye dönüşen birikim yasakların kalkmasıyla patlamaya hazır hale gelecektir…
BASMA, BİR OTOBİYOGRAFİ Mİ?
filmin hikayesi şöyle :
Basma (Fatima Albanawi) adlı genç kız Amerika’da lisans eğitimi yapmış, lisansüstü eğitimine devam etmekteyken ve iki yıllık pandemi sürecinin ardından bayramı ailesiyle geçirmek için memleketi cidde’ye gelir. Oldukça pozitif ve güler yüzlü olan Basma’yı memleketinde bir sürpriz beklemektedir. Babası ile annesi ayrılmıştır ve bu gerçek Amerika’daki eğitimini aksatmasın diye Basma’dan gizlenmiştir. Aile Suudi normlarına göre oldukça yukarıda olan, entelektüel bir ailedir. Baba doktor ve bilim insanıdır, anne doğal olarak ev kadını ama oldukça bilinçli, ne yaptığını bilen bir kadın…
Akraba, ağabey ve kardeşlerle geniş bir aile tablosu görüyoruz. Anne durumu kızına açıklar, baba psikolojik bir çıkmazın içindedir ve ilaç kullanmayı reddetmektedir. Ayrı bir eve taşınmıştır… Zaten “Risperdal” ilacı (bilenler için) tüm hikayeyi anlatmaya yetiyor.
Basma, bu süreci babasının yanında geçirmek ve ona yardımcı olmak ister. Eşyalarını alarak babanın (Yasir Alsasi) yanına taşınır. Başta her şey yoluna girecek gibi görünse de durum sanıldığı kadar kolay olmayacaktır…. Basma’nın gülen yüzü zamanla solacaktır…
Bu hikayede annenin çok dirayetli ve aklı başında hareket etmesini ve kayınbiraderinin de bunu takdir etmesini ben takdir ettim… Babanın hastalık durumları, paranoid sanrıları ve tepkileri çok inandırıcı, Yasir Alsasi abartmadan gayet iyi iş çıkarmış. Keza Basma’yı canlandıran Fatimi de sade ve içten bir oyunculuk sergiliyor.
Dram filmi olan Basma biraz ağır gitse de içinde baba- kız olan tabloya önce aile giriyor, sonra panoramik olarak toplum giriyor ve biz bu kocaman tabloda birçok rengi bir arada görüyoruz. Ben filmi beğendim. Notum da İMDB’nin üstünde olacaktır. İzlenir…
Yönetmen / Senaryo : Fatima Albanawi
Görüntü Yönetmeni : Adrian Silisteanu
Kurgu : Emad Maher
Müzik : Suad Bushnaq
Oyuncular : Fatima Albanawi, Eissa Hafız, Yasir AlSasi, Mai Hakeem
Suudi Arabistan / Dram / 105 Dk.
