Kiralık Aile / Rental Family
Kiralık Aile bulunur
Kiralık Aile, hem duygusal, hem ilginç, hem belgesel gibi, izlemeye doyamayacağınız bir film. Japonya’da yaşamakta olan, ancak iş bulmakta da hayli zorlanan ABD’li bir beyaz Amerikalı aktörün, geçim sıkıntısı nedeniyle “Kiralık Aile” ajansının teklif ettiği rolü kabul etmesi ve bunun getirdiği duygusal sorunları konu alıyor.
Aslında konu bana o kadar da yabancı değil, “Kiralık Adam” romanımı okumayan kalmamıştı çıktığı yıllarda. Benim Kiralık Adam, yalnız yaşayan bir iş kadınına katıldığı çeşitli etkinliklerde eşlik etmesi için nasıl kiralanıyorsa, (İngilizcesi Surrogate); Kiralık Aile de gittikçe yalnız yaşayanların çoğaldığı Japonya’da hayli yaygın kullanılan ve işe yarayan bir uygulama. Ve tabii bu işi yapan profesyonel ajanslar var.
Filmin konusu
Kiralık Aile, Japonya’da yaşamakta olan, ancak iş bulmakta da hayli zorlanan ABD’li bir beyaz Amerikalı aktörün, geçim sıkıntısı nedeniyle kendisine iş teklif eden “Kiralık Aile” ajansının teklif ettiği rolü kabul etmesi ve bunun getirdiği duygusal sorunları konu alıyor.
Bir cenaze merasiminde üzgün yabancı, bir nikah töreninde yabancı damat, yaşlı bir yazara röportaj yapan gazeteci, bir okula kabul edilmek için gereken yurt dışındaki Baba rolünde gerçeği olmadığı için bir kiralık oyuncu gerekiyor. Bu işi yapan insan olunca da işin içine duygular giriyor!
Çin ve Japonya’nın değişimi
Son bir haftada izlediğim bu dördüncü Asya kökenli film. İstanbul Modern’in Çin Başkonsolosluğuyla yaptığı iş birliği sonucu getirilen son yıllarda çekilmiş üç Çin filminden sonra bir de Japon filmini izleme şansı buldum. Hepsinde beni şaşırtan ve filmin içeriğinden çok ilgimi çeken, bu iki büyük Asya ülkesinin yakalamış olduğu gelişmişlik ve refah düzeyinin çarpıcılığıydı. İyi yönetiliyorsa oluyor, biri komünist, bir liberal ekonomi uygulayan kapitalist krallık. Ama sonuç çarpıcı!
Her iki ülke de asırlar boyunca birbirlerinin canını yakmış, düşman olmuş, savaşmış. Her iki ülke de müthiş gelenekçi. Gerçi Çin, geçirdiği devrimci süreçten sonra çok daha farklı bir yöne savrulduysa da bu onun gelenekçiliğini değiştirmiyor.
Teknolojik devrim, gelişmiş sanayii
Ancak bu son durumlarını çok da iyi bilmediğimiz Asya ülkelerinin filmlerini izlerken, sadece kurgu yönünü değil, kentlerin geçirdiği gelişimi, büyük teknolojik devrimi, yükselen hayat standardını, ulaşımı, giyimlerini, eğitim düzeylerini de gözlemlemek, adeta bir belgesel gibi görmek mümkün.
Duygusal boyutu
Kurgu kısmına bakarsak, konu bizim hiç yaşamadığımız, bilmediğimiz bir ihtiyaçtan doğmuş ve yaratılmış bir çözüm olduğu için o da ayrıca ilgimizi çekiyor. Özellikle “Özür dileme servisi”! Şahıs kendisi için özür dilemek çok zor olduğundan bunu onun yerine yapacak birini buluyor? Ama ona bile zor geliyor!
Şunu da vurgulamalıyım: “Kiralık Aile” servisi, aslında duygusal açıdan büyük bir iyi niyetle yapılan iş olmakla birlikte, aslında tam bir aldatma ve sadece kiralayan tarafından bilinip muhataplarına yönelik kandırmaca olduğundan çok da ahlaklı bir tavır sayılmayabilir.
Japonlara ABD’li koca?
Film boyunca Amerikalı aktörün Japon aileleri nasıl kandırdığına gelince, o biraz da zorlama ama kılıfına uyduruluyor. Esmer ve ufak tefek Japonların yanında hayli iri kıyım ve mavi gözlü, pembe suratlı bir sarışın olan Amerikalının kimi nasıl kandırdığına gelince de, onu seyrederek görün!
Filmin bu kandırma, kandırmamaca ahlaki tartışmasının yanında etkilenme ve etkileme de karşılıklı oluyor, rol yapanlar da role giriyor ve oynarken duygusallaşıyor.
Bütün bu karmaşık hikayeyi, göz yaşlarıyla izleyenler olduğu gibi, gülerek izleyenler de olur elbet. Herkeste karışık duygular yaratacağına eminim. Başta da dediğim gibi, sosyolog bir gazeteci olarak beni en çok bu ülkelerin yaşam biçimlerine böylesine gözlemci olabilmek etkiledi. Şehirleşme, hızlı yaşam, teknolojik gelişmelerin yarattığı yalnızlık, sevgisizlik, ailesizliğin insanlarda yarattığı duygusal çöküş de cabası. İlginç, duygusal ve öğretici bir film.
Yönetmen : Mitsuyo Miyazaki
Senaryo : Mitsuyo Miyazaki, Stephen Blahut
Görüntü Yönetmeni : Takuro Ishizaka
Kurgu : Alan Baumgarten
Oyuncular : Brendan Fraser, Mari Yamamoto, Takehiro Hira, Akira Emoto
ABD-Japonya / Komedi-Dram / 110 Dk.
