Kübra
BİR ROMAN UYARLAMASININ MANİPÜLASYONU
Prodüksiyon, oyunculuklar, mekanlar, dekorlar son derece başarılı ancak senaryo olmamış. Kitabın yazarı ne düşündü bilemem ama kitabı okuyan bir izleyici olarak dizi beni hayal kırıklığına uğrattı.
“Kübra” Afşin Kum’un 2020’de yayınlanan romanıdır. Yazarın 2016 yılında yayınladığı ilk romanı “Sıcak Kafa” ise 2017 yılında GİO Ödüllerinde en iyi roman ödülünü aldı. GİO, Fantazya ve Bilimkurgu Sanatları Derneği tarafından 2013 yılından bu yana düzenlenen yarışmadır. Giovanni Scognamillo onuruna düzenlenmektedir. Kendisi Rum kökenli Türk yazardır. “Sıcak Kafa”, Aralık 2022’de aynı adlı dizi ile gösterime sunuldu. Yönetmenliğini ve senaryo yazarlığını Mert Baykal’ın yaptığı dizi çok ses getirdi. Belli ki çok ses getiren bu dizi, yazarın diğer eseri olan “Kübra” nın da uyarlanmasına vesile olmuş. Ancak her uyarlama iyi uyarlama olmuyor maalesef. Eleştirisini yazdığım “Sıcak Kafa”ya tam puan vermiştim ve diziyi izledikten hemen sonra her iki kitabın da siparişini vermiştim…. “Kübra” dizisi hakkındaki düşüncelerim bu kadar olumlu olmadı ne yazık ki…
HER ŞEY GÖKHAN’A GELEN “SEN FARKLISIN” MESAJIYLA BAŞLIYOR!
İstanbul’un yoksul ve kenar mahallesi Ormancılar’da (kurgu yer adı) yaşayan Gökhan (Çağatay Ulusoy) oto tamirhanesinde usta olarak çalışmaktadır. Güneydoğu’da askerlik yaptığı için derin travmaları vardır, bir çatışmada bütün arkadaşları öldüğü halde sağ olarak kurtulan tek kişi olmuştur. çatışma anında patlamadan olsa gerek kulağında işitme sorunu ortaya çıkmıştır ve kulaklık kullanmaktadır. Her şeye rağmen mahalleye döndüğünde iyi kötü bir düzen kurmuştur; bir işi, bir sevgilisi vardır. annesi ve kız kardeşiyle birlikte yaşayan Gökhan kendini tamamıyla dine vermiştir.
Dizinin açılışında varlığına din üzerinden anlam arayan Gökhan hayatını tehlikeye atarak yangından bir çocuğu kurtarmıştır. Bu kurtarma operasyonundan sonra sevgilisi Merve (Aslıhan Malbora) ile bir kafede otururken ve Merve’nin “neden hayatını tehlikeye atıp yangının içine daldığı” sorularına maruz kaldığı sırada cep telefonuna bir mesaj gelir “sen farklısın”. Mesaj “Kübra” adlı biri tarafından gönderilmiştir. Mesaj, Gökhan’ın telefonuna indirdiği bir uygulamadan gelmiştir. (Size bir şey çağrıştırdı mı?) Uygulamanın adı “Soltaç”tır.
Kitapta soltaç açıklaması şu şekildedir; orjinal adı SoulTouch, iki amerikalı bir Kanadalı genç girişimci tarafından kurulmuştur. Bu uygulamaya fotoğraf ya da video yüklenemiyor; sadece yazılı mesaj ve bu mesajlara kullanıcıların kendilerinin oluşturduğu çizgisel semboller eklenebiliyor… Kübra adlı kullanıcı da zaten mesajlarını hep yazı ile iletiyor. Bu arada Kübra rastgele konulmuş bir isim değildir.
Türkiye’de de kız çocuklarına hayli fazla konulan bu isim (yapılan araştırmalara göre Türkiye’de 190 bin kişinin adı Kübra imiş) Arapça kökenli olup “en ulu, en büyük” anlamına gelmektedir. Mantık çerçevesinde düşündüğünde Tanrı’yı çağrıştıran bu ismin çok konulması bilinçsiz bir seçim mi acaba diye düşünmüyor değil insan. Dizi introsunda Kübra eş anlamlıları ile birlikte veriliyor. Kebir, Kabir, Kibir,Ekber…
Gökhan’a gelen bu ilk mesaj “sen farklısın” dan sonra yazılar gelmeye devam eder. İlerleyen zamanlarda Gökhan bu mesajlar yoluyla Allah’ın kendisiyle iletişim kurduğuna inandırır kendini… Öyle ya bu iletişim ve teknolojik çağında Allah mesajlarını elbette cep telefonundan gönderecektir…
Bu arada Kübra’nın profil resminde Duman ve bulut karışımı gizemli bir sembol; Semavi kullanıcı adıyla Gökhan’ın profilinde ise yangına kollarını açmış kendisinin görüntüsü var. Bilindiği gibi “sema” gök demek, semavi göksel anlamını taşır. Üç din semavi din olarak kabul edilir… Artık Gökhan’ın hayatı başka bir yere evrilirken, çevresinin ve mahallenin gidişatı da başka yöne çevrilir…
Mahalle demişken profile göz atmakta yarar var; komiserinden işçisine kadar hepsinin geçmişinde travma var. Gökhan’ın kız kardeşi Gülcan (Ahsen Eroğlu) baba kaybından kendini sorumlu tuttuğu için uyuşturucuya sığınmıştır, sevgilisi Serhat (Aytek Şayan) onun uyuşturucuya bulaşmasındaki baş aktördür. Tamirhane sahibinin oğlu olduğu için sorumsuz, biraz da şımarık kişiliğe sahiptir, her türlü satışa açıktır. Merve annesizdir, Gökhan babasızdır…. Yani mahallenin hali hal olmadığı için her türlü manipülasyona uygundur… Eğer diziyi izleyeceksiniz bu çerçevede izlemenizde yarar var…
ÇAĞIMIZIN TEK TANRISI YAPAY ZEKA MI OLACAK?
19. Yüzyılın ünlü Fransız yazarı Honore de Balzac “Goriot Baba” adlı eserinde şöyle demişti : “Çağımızın tek Tanrısı para” aradan iki yüz yıl geçti, köprünün altından çok sular aktı. Para gene tahtını koruyor ama bu teknolojik çağda gücü yavaş yavaş insan kendi yarattığı Tanrı’nın eline kaptırıyor. Yapay Zeka!
Kitabın yazarı Afşin Kum Boğaziçi Bilgisayar mühendisliğinde okumuş biri olarak bu işi en iyi bilenlerden biri olsa gerek. (Zaten kitapta uygulamayı yaratan kişilerden biri de Boğaziçi’nde okumuştur. Bu konu kitapta ayrıntılı olarak verilmiştir. )
Sekiz bölümden oluşan diziye gelecek olursak altı bölüm boyunca izleyiciye vaaz veriyor, her cümlenin içinde tamamıyla dini söylemler hakim, ancak son bölümde düğümü çözüyor; oysa kitapta eş zamanlı olarak yapay zekanın hikayeye dahil olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla kitabın verdiği mesaj ile dizinin verdiği mesaj farklı güzergaha çıkıyor. Kitap, din ile insanların nasıl manipüle edildiğini ve sonuçların çok büyük kargaşaya sebep olacağını anlatırken dizi aynı şeyleri bize söylemiyor. Gizemi koruyacağım diye asıl anlatılmak isteneni en sona saklarsanız ortaya bambaşka bir sonuç çıkabiliyor. Bu yüzden manipülasyon uyarlamaya yapılmış diye başlık attım…
Sonuç olarak Taylan Kardeşlerin dizi sektöründeki başarılarına bir başka başarı daha eklediğini söyleyemeyeceğim maalesef; elbette prodüksiyon, oyunculuklar, mekanlar, dekorlar son derece başarılı, zaten vereceğim puan da bu özelliklerinden kaynaklı olacaktır; ancak senaryo olmamış. Kitabın yazarı ne düşündü bilemem ama kitabı okuyan ve “Sıcak Kafa” yı da seyreden bir izleyici olarak dizi beni hayal kırıklığına uğrattı…
Yönetmen : Durul Taylan, Yağmur Taylan
Senaryo : Afşin Kum, Rana Mamatlıoğlu, Bekir Baran Sıtkı, Murat Uyurkulak
Görüntü Yönetmeni : Firar Güney Kayran
Kurgu : Yusuf Ziya Kaya, Tunçer Şengün
Müzik : Hedonutopia
Oyuncular : Çağatay Ulusoy, Aslıhan Malbora, Ahmet Mümtaz Taylan, Ahsen Eroğlu, Nazan Kesal, Cihan Talay, Aytek Sayan, Massi Pregoni, Girayhan Çilingiroğlu, Ferhat Karakuş, Cemalettin Çekmece, Erdem Şenocak, Ahmet Kurt
Türkiye / Gerilim-Dram / 8 Bölüm 45 Dk.
Dizi efsane kolay kolay beğenmem ama güzel ironi yapılmış okullarda ders verilmeli . En önemlisi Sadece ALLAH’A BIAT EDIN DEMESI GÜZEL. ALLAH DIŞINDA INSANA MINNET ETMEYIN. RIZKI VEREN ALLAH’TIR
Saçma sapan bir dizi beğenmedmm .. vakit kaybı.. ilk bölümlerde bıraktım… Allah,la mesajlaşma falan … Yardım dağıtıyor Allah övüyor, Allah herşeyden haberdardır diyor,, iki dakika SONRA ki senaryo da inşallah ile maşallah ile olmaz bu işler diyor… Senerastkimse sınıfta kalmış…
Bu kadar saçma sapan bir senaryo görmedim..katmış karıştırmış ama hiç bir şey ifade edemeyen bir senaryo çıkmış ortaya…
dizinin ilk bölümlerinde bende saçma buldum dinimizle alay ediyorlar sandım ama sürükleyici bir dizi olduğu için izlemeye devam ettim ve son bölümün son sahnesinde (bu arada bu yazının devamında spoiler var eğer öğrenmek istemeyip izlemek istiyorsan yorumun devamını okuma çünkü dizinin tüm tadı kaçar neyse kısaca bence izleyin ilk bölümden son bölüme kadar çünkü ordan dinle alakalı çok güzel ince bilgiler veriyor ve kimlere nasıl niçin inanmamamız gerektiğini öğrenirsiniz) neyse son sahnede gökhan(semavi) aslında kübra olarak bildiği tanrının meğerse insanlar tarafından varedilmiş bir yapay zeka olduğunu öğreniiyor ama gökhan o kadar bağlanmış ve inanmış ki bu duruma kübrayı öğrenmesine rağmen yine vazgeçmemiş davasından ve bu yapay zekanın sahibinin stajyeri ile beraber insanlara kendini inandırmaya devam etmiş. diziyle ilgili yorumum da din ile dalga geçilmemiş ama zayıf dindarlarla çok büyük bi alay etmiş ama ne ayzık ki bizim türk toplumunun mevcut durumunu bu.
KÜBRA-Bu dizinin bir benzeri yapıldı “GOD FRİENDED ME” isteyen bakabilir internette var. Alıntı bu dizi. Bize uyarlamislar ama mantık senaryo aynı