40. İstanbul Film Festivalinin Nisan seçkisinde ilk filmini yapan 2 yönetmen vardı
2 KALİTELİ “İLK FİLM”
1. film “Son Banyo” bir teyzeyle yeğeni arasında gelişen duygusal yakınlığı gerçekçi ve inandırıcı bir dille anlatıyor. Kadınlığını yaşamamış, bastırılmış cinsel arzuları uyanan bir rahibeye odaklanan film ensestin sınırlarında dolaşıyor. Film yoğun ve içsel bir tensel yolculuğu hassas bir dengede ele alıyor.
2. film “Aşktan Sonra” kocasının 20 yıl boyunca 2. bir evlilik yaşadığını öğrenen bir kadını odağına alıyor. Aynı erkeği seven iki kadının, kültürleri farklı da olsa, uzlaşma kültürü ve olgunlukla birbirlerini anlamalarını film inandırıcı bir dille anlatıyor.
————————————————————————————————————————————– SON BANYO / O ULTİMO BANHO
40.İstanbul Film Festivalinin Nisan seçkisinde kalitesiyle öne çıkan Portekiz filmi “Son Banyo / O Ultimo Banho” Manoel De Oliveira’nın yardımcılığından gelme David Bonneville’in kamera arkasına geçtiği ilk yönetmenlik denemesi. 33 yaşındaki Bonneville tıpkı ustası, 106 yaşında ölen De Oliveira gibi Oporto doğumlu.
“Son Banyo” ilk filmini yapan bir yönetmenden beklenmedik bir beceriyle işlediği ilginç temaların hakkını veren minimalist bir film. 40. yaşını kutlayan İstanbul Film Festivalinin bu hoş sürprizi umut vaad eden bir yönetmeni sinemaseverlerle buluşturuyor.
ENSESTİN SINIRLARINI ZORLAYAN FİLM
Bir rahibenin bastırılmış duygularını, cinselliğini yaşamamış olduğunu keşfetmesini film izleyiciyi zorlayan bir tonla anlatıyor. Ensestin sınırlarında dolaşan senaryosunu David Bonneville, Diego Rocha ile birlikte ustalıkla ve incelikle yazmışlar. Senaryo filmin iki başkahramanının gerçek benliklerini keşfe çıktıkları tensel ve içsel yolculuğu hassas bir denge içinde ele almış.
Film, çarpıcı finaliyle ensesti değerlendirmeyi izleyiciye bırakıyor. Akılda kalan ise David Bonneville’in izleyiciyi rahatsız etmekten hoşlanan, kışkırtıcı bir yönetmen olduğu.
Bir manastırda çalışan, son yeminini etmeye hazırlanan 40 yaşındaki rahibe Josefina (Anabela Moreira) babasının ölüm haberini alınca Porto’ daki manastırdan D’Ouro’daki köyüne gider. Babasıyla kavgalı olduğu için evini ve oğlunu terkedip izini kaybettiren kızkardeşi Angelina (Margarida Moreira) cenaze törenine katılmaz.
Babasının kimliği kendisinden gizlendiği, sevgisiz büyüdüğü için isyankar ve öfkeli oğlu 15 yaşındaki Alexandre (Martin Canavarro) cenaze töreninde olay çıkarır. Büyükbabasının ölümüyle tek başına kalan ve yetimhaneye verileceği endişesini taşıyan Alexandre’a, Josefina annelik içgüdüsüyle yardım etme ihtiyacını hisseder. Eli yaralı olduğu için yıkanamayan gencin bitlendiğini görür ve kendisini yıkamayı teklif eder. Bunu manastırda hizmet ettiklerine hergün yapıyordur.
Josefina’nın yeğeniyle aralarındaki yakınlığın sınırları çok muğlaktır. Kendini ifade etmede aciz, kendini çıkışsızlık içinde hisseden yeğeninin bakımını üstlenmek durumunda kalan Josefina mensup olduğu manastırdan izin ister. Film, bu ikili arasındaki karmaşık ilişkilerini ilginç bir açıdan ele alır. Futbol meraklısı Alexandre’ın yarasını tedavi etmek, onu doktora getirmek, banyoda çıplak yıkamak durumunda kalan Josefina hayatında alışık olmadığı bir durumu yaşadığını farkeder.
RAHATSIZ EDİCİ, KIŞKIRTICI FİLM
Film, ikili arasında gelişen duygusal yakınlığı gerçekçi, inandırıcı ve samimi bir dille anlatır. Kadınlığını yaşamamış, gizli ve bastırılmış cinsel arzuları uyanan ve onlardan kurtulmaya çalışan genç rahibe hayatının bir dönüm noktasına geldiğini hisseder. Kendiyle yüzleşirken, banyoda yıkadığı yeğenine bağlandığını ve cinselliğini yaşamadığı için pişmanlık duyduğu gerçeğine varır.
Alexandre’ın yıllardır ortada olmayan annesi Angelina’nın aniden köye gelmesiyle olaylar bambaşka bir kuluvara taşınır. Son derece anlayışlı, sevgi dolu bir adam olan kocası Edgar (Angelo Torres) ile köy evine gelen sorunlu ve depresif kadın hem mirastan pay istemek ve oğlunu yanına almak için ortaya çıkmıştır. Ancak Josefina yeğeninden annesinin geldiğini gizler. Alexandre yetimhaneye düşmekten kurtulacağı için evi terkedip annesinin himayesine girer. Ancak Angelina kolay pes etmez.
Filmde çıplak uyumayı tercih eden rahibe, öğle uykusunda kanapeye sere serpe uzanmış, eteği sıyrılmış teyzesinin çıplak bacaklarını seyreden yeniyetme yeğen gibi erotik dozu ölçülü tutulmuş sahneler var. Manastırdaki göreviyle sorunlu yeğenine karşı sorumlulukları arasında bocalıyan Josefina rolünde, oyunculuğu yanında senaryo yazarı ve yönetmen olan Anabela Moreira inandırıcı bir performans çıkarıyor. Gerçek hayattaki ikiz kız kardeşi Margarida Moreira da filmdeki esrarengiz kız kardeş Angelina’yı canlandırıyor.
Yönetmen : David Bonneville
Senaryo : David Bonneville, Diego Rocha
Görüntü Yönetmeni : Vasco Viana
Kurgu : Nicolas Desmaison
Müzik : Jonatan Blati, José Alberto Gomes
Oyuncular : Anabela Moreira, Martim Canavarro, Margarida Moreira, José Manuel Mendes, Ângelo Torres, Miguel Guilherme, Paulo Calatré, Eva Tecedeiro, Lourenço Mimoso, Gustavo Alves, Afonso Santos
Portekiz / Dram / 95 Dk.
—————————————————————————————————————————————————————-
AŞKTAN SONRA / AFTER LOVE
AHMED’İN İKİ KARISI VAR
Cannes 2020 etiketli, Eleştirmenler Haftası Bölümünden ödüllü “Aşktan Sonra / After Love” İngiltere (Kent) doğumlu, Pakistan asıllı, 36 yaşındaki Aleem Khan’ın ilk uzun metrajlı filmi. Dover ile Calais arasında sefer yapan feribotlarda çalışan Pakistan asıllı Ahmed’in her iki yakada evlilik yaşadığı iki kadına odaklanan film yas, kimlik, aile, ihanet, sadakat, yüzleşme ve kültür çatışması gibi hassas temaların hakkını veriyor. Aleem Khan ilk kez kamera arkasına geçen bir yönetmenden beklenmedik bir beceriyle, sinematografisi aksamayan, oyuncuları iyi yönetilen ,duygusallık tuzağına düşmeyen bir film yapmış. Ölümün arkasında bıraktığı boşluk, dul iki eşin ve babasına hayran yeniyetme bir gencin yaşadığı travma filmde inandırıcı bir dille anlatılmış.
Film, İngiltere’nin güneyindeki Dover’da mütevazi bir evde sohbet eden, Pakistan asıllı bir koca ile evlenince Müslümanlığı seçen İngiliz eşinin havadan sudan sohbetiyle başlar. Evlenirken Fahima adını alan Mary (Joanna Scalan) kocası Ahmed’e (Nasser Memarzia) sorduğu soruya cevap alamayınca, kocasının oturduğu koltukta aniden ölmüş olduğunu görür. Cenaze töreninin ardından acılı kadın kocasından kalan hatıraları karıştırırken Fransız bir kadına ait bir kimlik ve kocasının o kadınla mesajlaştığı gizli bir cep telefonu bulur.
Fahima bu gizemi çözmek için kanalın öte tarafındaki Calais şehrine gider. Fahima evinin sadece 34 kilometre uzağındaki bu şehirde, eşinin 20 yıl gizli tuttuğu bir başka ailesi olduğunu öğrenir. Fransız kadının kimliğinde yazılı adrese gittiğinde Genevieve (Nathalie Richard) adlı yaşıtı bir kadınla karşılaşır. Yeni bir eve taşınma telaşını yaşayan Genevieve, tesettürlü şişman kadını beklediği temizlikçi olduğunu sanıp evine alır. Şaşkınlığından kurtulamayan ve kendisini yüzleşmeye hazır hissetmeyen Fahima, yaşadığı şoktan kurtulup durumu kabullenir ve evin temizliğini yapmaya başlar.
Yeni temizlikçi kadından memnun olan Genevieve, taşınma sürecinde yardımcı olması için evin anahtarını Fahima’ya verir. Evde annesiyle sorunlar yaşayan, evi terkedip babası Ahmed ile yeni bir hayata atılmayı planlayan, sorunlu bir genç olan Solomon (Talid Ariss) da yaşamakta ve annesiyle sürekli kavga etmektedir. Olaylar geliştikçe anne-oğulu barıştırmaya çalışan Fahima’nın gerçek kimliği ortaya çıkar. Fahima Ahmed’in ölümünü ikinci ailesine açıklamak zorunda kalır. Şok geçiren ana- oğulun saldırısına uğrayan Fahima onları sakinleştirip ülkesine döner. Bu üçlünün durumu kabullenmesinden sonra film bambaşka bir kuluvara sapar…
Bir erkeğin 20 yıl sonra ortaya çıkan gizli ilişkisiyle yolları kesişen , biri İngiliz diğeri Fransız iki kadının, uzlaşma kültürü ve olgunlukla bu duruma katlanmaları, Aleem Khan’ın elinden çıkma senaryoda inandırıcı bir dille işlenmiş. Kültürleri farklı da olsa kaybettikleriyle birbirlerine bağlanan iki kadının özgün öyküsünü film ,empati duygusunun öne çıktığı yalın bir sinema diliyle anlatıyor.
Film, konusuyla akrabalık taşıdığı Ferzan Özpetek’in “Cahil Periler/ Le Fate İgnoranti”si (2001) bir İtalyan çiftin bir trafik kazası sonrasında yıkılan mutluluğuna odaklanıyordu. Erkeği ölünce acılı kadının bulduğu gizemli bir tablo kocasının sağlığında kendisini aldattığı şüphesini getirir. Elde ettiği sonuç zannettiğinden de ilginç çıkar.
Tanıdığını zannettiği ama hiç tanımadığını gördüğünü, ancak kocasını bir yabancıyla paylaşma şokunu çabuk atlatan Fahima rolünde Joanna Scanlan (60) çok başarılı. İngiliz yazar- yapımcı -sinema ve TV oyuncusu bu kompozisyonuyla Selanik Film Festivali’nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandı. Rakibesi Genevieve’de, deneyimli Fransız aktris Nathalie Richard (58) evli olduğunu bildiği halde sevdiği erkeğe bağlanan kadını canlandırıyor.
Michael Haneke’nin iki filminde (“Caché” ve Happy End”) oynayan N. Richard, James İvory’nin “Le Divorce”unda ve Jacques Rivette’in “La Bande A Quatre”ında da rol aldı.
Yönetmen / Senaryo : Agha Aleem Ahmed Khan
Görüntü Yönetmeni : Alexander Dynan
Kurgu : Gareth C. Scales
Müzik : Chris Roe
Oynayanlar : Joanna Scanlan, Nathalie Richard, Talid Ariss, Nasser Memarzia, Sudha Bhuchar, Nisha Chadha, Jabeen Butt, Subika Anwar-Khan, Elijah Braik, Adam Karim, David Hecter, Pierre Delpierre, Jeff Mirza, Aaron Chawla
İngiltere-Fransa / Dram / 89 Dk.
