Merve Kült

Merve Kült

İRONİK, YARATICI, EĞLENCELİ EN ÖNEMLİSİ KÜFÜRSÜZ BİR GENÇLİK FİLMİ!

Anne kız ilişkisinden komşuluk ilişkisine hatta iş ilişkilerine kadar bir şeyler söyleyen hem de dramatize etmeden eğlendirerek, güldürerek düşündüren bir film Merve Kült. Anne zaten Zuhal Olcay, bayılacaksınız; hatta eğer anne iseniz kendinizi de o annede göreceksiniz. 

“Benim kızımı benden başka kimse üzemez” sözünü hangimiz söylemedik ki….

KÜFÜRSÜZ KOMEDİ

Şu sıralarda  Netflix’te yaz dönemi başladığından dişe dokunur bir filmin olmamasından söz etmiştim bir önceki film eleştirimde. 

Merve Kült’ü de açıkçası böyle bir film zannetmiştim. Özellikle fragmanındaki ilk çarpışma sahnesinden Merve karakterinin “Sen ne biçim bir insansın; hatta insan mısın acaba?” repliğinden yola çıkarak  sıradan, basit, klasik bir yaz filmi olabileceğini düşünmüştüm,  seyretmeye bile tenezzül etmeyecektim ama yine fragmandaki Zuhal Olcay’ın sahnesindeki espri renginin değiştiğini görünce seyredilmeye değebileceğine karar verdim. Sonuç : iyi ki izlemişim…

Öncelikle yönetmen Cemal Alpan’ı kutlamak isterim; neden mi?  filmde tek bir küfür bile olmadığı için. Hayatın içinde küfür var diyerek abartılı biçimde küfür kullanan ve bunu olağanlaştıran anlayışa her zaman karşıyım, seyrettiğim iyi bir filmde bile aşırı küfürün filmin lezzetini bozduğuna inananlardanım; olumsuz kültür anlayışının peşine düşmek yerine hayata zerafeti, estetiği, olumlu davranışları empoze etmek gerekiyor. “Herkes yapıyor” anlayışı bana ters gelen bir anlayış…

Yönetmenin seyrettiğim ilk filmi; bu yılın başında  “Rüyanda Görürsün” adlı başka bir filmi daha gösterime girmiş ama izlemediğim için film hakkında  kısa da olsa yorum yapamayacağım…

Kadrosunda  Zuhal Olcay, Mehmet Ozan Dolunay, Ahsen Eroğlu, Arif Pişkin, Ferit Aktuğ, Ege Aydan gibi oyuncuların olduğu filmde Zuhal olcay, Ferit Aktuğ başta olmak üzere tecrübeli oyuncuların arasında genç oyuncular da uyum sağlamış ve ortaya güzel bir ekip çıkmış. Doğrusu Ahsen Eroğlu’nun  performansını da beğenmedim dersem yalan söylemiş olurum.

Film, Ceylan Naz Baycan’ın 2019 yılında yayınlanan  “Merve Kült- Bir Çöküş ve Dirilişin Öyküsü” adlı romanından uyarlanmış; edebi değeri var mı yok mu bilmiyorum ama  filmden anladığım kadarıyla belli ki içinde önemli mesajları olan bir eser…

MERVE KÜLT, HİÇBİR ŞEY ANLATMIYORMUŞ GİBİ YAPAN FAKAT BİR ŞEYLER ANLATAN BİR FİLM.

Merve, (Ahsen Eroğlu) kapitalizmden  ve   her şeyin ruhunu çürüten sistem içerisinde yer almak istemeyen  yaratıcı, uçarı, dobra, işletme üniversitesini bitirmiş genç bir kızdır. Annesi Nevra Kültür (Zuhal Olcay) basın dünyasından emekli olmuş; güçlü, gururlu, tek başına hayatı ve kızını omuzlamış götüren ve hayatla hiciv eden bir kadındır. Kızı Merve’nin düzenli maaş getiren bir işe girmesi için eski ilişkilerini kullansa da özgür ruhlu olan Merve iş görüşmelerinde kendisini reddetmeleri için elinden geleni yapar…Lakin bir gün yaşadıkları apartmanın  annesinden 15 yıl önce ayrılmış olan babası  tarafından satıldığını ve annesinin de birikmiş parasının suyunu çektiğini öğrenince çaresiz bir işe girmeye karar verir; bir yandan da apartmanı geriye satın almak için arkadaşlarıyla birlikte  zamane metotlarından yararlanarak farklı  bir çöpçatan tanışma sitesi kurarlar. Konsept şöyledir: Kişiler ruh ikizini bulmak için yüzlerine maske takarlar ve doğruları ancak bu şekilde dile getireceklerinde ruh ikizini bulabileceklerine inanırlar…

Filmdeki en etkili ironilerden birisi bu maske sahneleriydi;  günümüzde  insanların gerçek kimliklerinden uzaklaşarak soyut anlamda yüzüne maske takıp sahte kimliğiyle dolaşması yerine burada tam zıttı yüzüne maske taktığında gerçek kimliğini taşıyor. Tabii bizim Merve ceylan maskesi, karşısında intikam hissi ile yanıp tutuşan Anıl Gürman ise kurt maskesini takması da ayrı ironi…

Yani burada maskeler düştüğünde gerçekler değil yalanlar ortaya saçılıyor….

Bir başka ironi ise kitabın alıntılarından edindiğim bilgide Merve çok küfür ettiği halde filmde  hiç küfür etmiyor. (Sadece aklına geleni pat diye söyleyiveriyor.) “Beklenmedik anlarda yaşadığı bayılma ve yüksek oktavda küfür etme şikâyetiyle gittiği doktorlardan farklı bir tür panik atak olduğunu öğrenmesiyle hayatı değişen Merve Kült sizin de hayatınızı değiştirmeye geliyooor…” (kitaptan alıntı)

Senaryosunu bizzat yazar Ceylan Naz Baycan  kaleme aldığı halde anlaşılan o ki romanın aslına birebir bağlı kalınmamış; çünkü filmde de Merve tez canlı, heyecanlı olmasına rağmen panik atak durumuna rastlanmıyor; sadece bir sahnede bu panik atak durumu alaya alınarak  yalandan Anıl’ın kucağına düşmesi şeklinde verilmiş…

70’lerin ve 80’lerin aranan insan ilişkileri de vurgulanmış. Neredeyse aile gibi olmuş Kültür apartmanı sakinleri; terzisi, falcısı,kedileriyle yaşayan  hayvansever teyzesinin Merve’yi kendi kızları gibi benimsemişler.  Sakinlerin   birlik ve dayanışma içerisinde olması günümüzün özlenen ilişkisini hatırlatıyor…

Anne kız ilişkisinden komşuluk ilişkisine hatta iş ilişkilerine kadar bir şeyler söyleyen hem de dramatize etmeden eğlendirerek, güldürerek düşündüren bir film Merve Kült. Anne zaten Zuhal Olcay, bayılacaksınız; hatta eğer anne iseniz kendinizi de o annede göreceksiniz. 

“Benim kızımı benden başka kimse üzemez” sözünü hangimiz söylemedik ki….

Günümüz sinemasında özellikle Avrupa sinemasında rastladığımız gençlik filmlerinde moda olan anlatım tarzı; kahramanın iç konuşmalarını seyirciye aktarması sanıyorum bizim sinemada yeni denenmeye başladı…

Tabii eleştirilecek birkaç durum  söz konusu; örneğin  kapitalizme karşı çıkan ve yaşadığımız dünyayı “gri cehennem” olarak gören Merve moda tasarımcılığı ile sistemin bir parçası haline gelecek olması çelişki yaratıyor. Gerçi önce annesinin dokundurtmadığı gardrobundaki kıyafetlerden kreasyon yaratıyor ama ilerde bu delice tüketim zincirinin halkası olacağı kuşku götürmez bir gerçek…

Tabii yine bir kadın filmi; romandan uyarlandığını bilmeden filmi izlediğimde buraya bir kadın eli değmiş diye düşünmüştüm. Küllerinden doğan kadınlar : şarkıların eşlik ettiği gibi  dipten dirilen kadınlar:

“Gömül gömül şimdi en dibe

Bir kurmacanın içine…, 

Evet hayatımız bu teknoloji çağında bir kurmaca artık. Son söz olarak ne diyelim; o Merve’nin bir türlü tamamını doğru söyleyemediği sözü söyleyelim, Kapitalizme karşı :

“Keser döner sap döner, gün gelir hesap döner.”

Yönetmen : Cemal Alpan 

Senaryo : Ceylan Naz Baycan

Görüntü Yönetmeni : Muratcan Gökçe

Kurgu : Evren Aksoy

Oyuncular : Ahsen Eroğlu, Mine Tugay, Zuhal Olcay, Ferit Aktuğ, Ege Aydan, Arif Pişkin, Burcu Türünz, Ozan Dolunay, Esra Akkaya

Türkiye / Komedi-Romantik / 99 Dk.