İKSV ONLİNE FİLM FESTİVALİ 13
Alman-Amerikan müzisyen, ses efektçisi, senarist, kameraman ve film yönetmeni Janna Ji Wonders, Mill Valley Kaliforniya’da doğmuş, çocukluğu ve yeni yetmelik yılları Bavyera’da Walchensee Gölü yakınlarında geçmiş; 17 yaşındayken punk yaşamını deneyimlemek için Berlin’e gitmiş. Münih’de aldığı Sinema-TV eğitimi paralelinde müzikle de ilgilenerek, Blumentopf grubundan Florian Schuster ile YA-HA gurubunu kurmuş. 2001 ilâ 2015 arasında çektiği 5 kısa filmden, müzik tutkusunun öne çıktığı Los Angeles’taki yasadışı rap sahnesi hakkındaki “Bling Bling” (2001), ve Moskova banliyölerindeki punklarla ilgili “Kinder der Schlafviertel / Uyku mahallelerinin Çocukları“(2005) adlı belgesellerle çok sayıda ödül almış.
Janna Ji Wonders’in, 2020 Berlinale’de ödül kazanan, eleştirmenler ve izleyicilerden büyük beğeni toplayan ilk uzun metrajı “Walchensee Forever / Sonsuza dek Wahlensee”, ailesinin her biri kendi yolunu çizmiş kadınlarının hikâyesini anlatan bir belgesel.
Bavyera’da Walchensee Gölü’nde 1920’de büyük büyükannesi Apa’nın kurduğu, hâlen var olan aile yadigârı kafeyi merkeze alan filminde, yönetmen kendi kişisel keşif yolculuğuna da çıkarak ailenin kadınları arasındaki bağı ve kendine yuva olarak seçtiği yeri sorgular. Kafenin kurucusu Apa, kızı Norma, Norma’nın kızları Anna ve Frauke ile son nesil Janna’nın kişisel hikâyeleri 1920’den günümüze Walchensee’de yaşamın döngüsüne de tanıklık eder.
“Café am Walchensee”yi 1924’de Apa’dan devralan büyük kızı Norma, ilerlemiş yaşına karşın, yenilerdeki ölümüne dek, mekânı yılın belirli zamanlarında açık tutmaya gayret eder. Filmin odağında II: Dünya Savaşı başlarında evlenmiş olan Norma’nın kızları Anna ve Frauke vardır. Savaştan dönen babasının aşırı disiplin merakıyla baskıladığı Anna, babanın teşvikiyle üst düzey bir fotoğrafçı olur. İçe dönük Anna ile kendisinden üç yaş küçük başına buyruk kız kardeşi Frauke, geleneksel “yodel” müziğini keşfettikten sonra Bavyera’dan ayrılarak dünyanın bir çok yerinde konser verirler. Ucuz bir uçak biletiyle New York’a uçtuktan sonra otostopla Meksika’ya ulaşırlar ve yörenin şamanları ve peyota ritüelleriyle tanışırlar. San Fracisco’ya geçtiklerinde “çiçek çocukları”na karışarak bir süre hippilerle yaşadıktan sonra Walchensee’ye geri dönerler. Şizofreni başlangıcı teşhisiyle bir süre hastanede kalan Frauke çıktığında arkadaşı Rainer Langhans’ın da müridi olduğu bir Hindistanlı gurunun öğretisine merak sarar. Kız kardeşinin ve Rainer’in etkisiyle mistik deneyimlere yönelen Anna Hindistan’dayken Frauke, gizemli bir kazada ölür. Büyük yıkım yaşayan ablası bir süre sonra toparlanmak amacıyla ABD’ye taşınır ve orada tanıştığı Jason’dan hâmile kalarak Janna’yı doğurur. Bir süre sonra geçmişinin çağrısına uyarak Walchensee’ye dönen Anna, kızını da beraberinde götürür. Babasının ve annesinin ülkeleri arasında gidip gelen Janna tam olarak bir bölünmüşlük, bir parçalanmışlık duygusu yaşamasa da, devamlı Walchensee’de bulduğu ve sığınacak sağlam bir liman olarak gördüğü dört yaşlarındayken tanıdığı anneannesi hep sağlam bir sığınacak liman olarak hayatının en önemli kişilerinden birine dönüşür. 104 yaşındaki anneanne, ailenin çok önemli bir kişisi olan hiç görmemiş olduğu teyze, ve hâlâ çok önemli bir kişilik olan annesi Anna’nın yaşamlarının derinlerini merak eden Janna, dört kuşağın kadınlarını birleştiren bağın peşinde “Walchensee Forever”ı çeker.
Anna’nın çok başarılı bir profesyonel fotoğrafçı oluşu, ayrıca teknoloji olarak çok gelişmiş bir ülke olan Almanya’da aile resimlerine ve amatör filmlere merakın çok erken gelişmiş olması sebebiyle, Janna çektiği filme müthiş zengin bir görsel arşiv de katar. Böylece izleyici, olayları silik birer anı olarak değil, yaşandıkça an be an izlenen birer öykü olarak algılar.
“Walchensee Forever” kadınlar hakkında, bir kadın tarafından çekilmiş, bütün kadınların kendilerini büyük bir dürüstlükle anlattıkları bir filmdir. Ve, beş kadınla felsefi bağlantılı bir komün kurarak manevi bir “harem” oluşturan Rainer Langhans ya da Janna’nı babası Jason gibi, erkeklerin kimyasal bir reaksiyonun katalizörleri gibi hiçbir aktif rol üstlenmediği, tamamen kadınlardan oluşan kadınlara ait bir dünyada geçer.
Anlatılanların bağlayıcı unsuru, dağların çevrelediği derin, dipsiz ve geniş Walchensee Gölüdür. Ve değişken iklimiyle çekimlere bile müdahale eden, yaşananlara tanık olan, hayatın tüm karmaşasını yansıtan bu göl, 104 yaşında yaşamdan ayrılan Norma’ya, göklerinde yanıp anında sönen parlak bir ışıkla veda eder.
Berlinale’de gösterildiği Perspektive bölümünün büyük ödülünü hakkıyla almış olan, doğal ve müthiş yalın bir dille anlatılmış nefis bir yaşam kesiti. Kaçırmayın derim.
Yönetmen / Senaryo : Janna Ji Wonders
Almanya / Dökümanter / 110 Dk.
ortakoltuk.com
