Cats

Name: Cats
Rating: 3.5

Yazar:

Erdoğan Mitrani

10 Ocak 2020

391

Eleştirmenler Her Zaman Haklı Değildir!

Andrew Lloyd Webber “Cats” müzikalini, T.S Eliot’un “Old Possum’s Book Of Practical Cats” adlı, çocukluğunda en çok sevdiği kitabından uyarlayarak bestelemiştir.

İlk kez 1981’de Londra-West End’de, ardından da 1982’de New York-Broadway’de sahnelenen “Cats”, Londra’da 21, New York’da 18 yıl aralıksız sahnelenerek tarihin en uzun süre oynan müzikalleri arasına girmiştir. Başta Broadway’de 7 kez “Tony”, Laurance Olivier’de “En İyi Müzikal”, “En İyi Orijinal Kadro” ve müzikal kategorisinde “Grammy” olmak üzere çok sayıda ödül almıştır.

“Cats” Jellicle Cats adlı, konuşan, şarkı söyleyen ve dans eden, her birinin kendine has özellikleri olan kedilerdin arasında geçer. Yılda bir kez verilen baloda, kralları Yaşlı Deuteronomy, en güzel şartlarda yaşamak, tekrar genç ve güzel olarak yeniden doğmak üzere Heaviside’a gönderilecek kediyi seçer. Müzikal, kedilerin dans ederek, şarkı söyleyerek hünerlerini tek seçici Deuteronomy’ye göstermelerinin ve yarışmayı kimin kazanacağının öyküsüdür.

Son derce yetenekli bir besteci olan ve çok sayıda müzikal bestelemiş olan Webber’in bütün oyunlarında kullandığı bir reçete vardır. Dansçı ve şarkıcı oyuncuları için başarılı partisyonlar yazar ve araya bir veya iki tane mutlaka “hit” olacak şarkı ekler. “Jesus Christ Superstar”da bu şarkı “I don’t know how to love him”, “Evita”da “don’t cry for me Argentina”, The Phantom of the Opera”da The Phantom of the Opera – Theme Song” ve “Cats”da, aradan geçen kırka yakın yıla karşın hâlâ müthiş beğeniyle dinlenen “Memory”dir. “Memory”, müzikalin metni “Old Possum’s Book Of Practical Cats”dan alınmamış tek şarkısıdır da. Sözleri, her iki prodüksiyonun da yönetmeni Trevor Nunn tarafından T.S Eliot’un “Rhapsody on a Windy Night” şiirinden uyarlanmıştır.

“Cats”ın sahnelenmesi, ekibinden üst düzey şan ve dans becerisine ilâveten, benzersiz bir akrobatik güç ister. Oyun boyunca “kediler” sahnedeki çok katlı dekora, kimi zaman tiyatronun balkonlarına “tırmanır” , uçarcasına “sıçrar”, “atlar”, sözün kısası “kedice” davranırlar.

Oyunun sinema uyarlaması, filmografisinde “The King’s Speech” ve “The Dansh Girl” gibi epey başarılı iki film ve “Les Misérables” gibi bir müzikal uyarlaması olan Tom Hooper’a verilmiş. Ünlü oyunculardan oluşan kadrosuna ve kanımca çok da parlak sahnelemesine karşın, Aralık 2019’da vizyona girdiğinden beri film, eleştirmenlerce hiç beğenilmemiş, yerden yere vurulmuş Kimi zaman eleştirmenlerin topluca, neredyse kitlesel bir aymazlıkla bazı yapıtları küçümsemek, hak ettikleri değeri vermemek gibi yanılgılarına şahiy olmuşluğum var. Bence bu “Cats”in başına gelen de bu. Çünkü, kanımca Tom Hooper, aslında sinemaya pek de yatkın olmayan bir sahne gösterisine başarılı bir sinemasal boyut getirebilmiş.

Öncelikle, Lee Hall ile birlikte yazdığı senaryoda orijinal metnin ankdotlardan oluşan parçalı öyküsünü, filme ekledikleri Victoria karakteri üzerinden akıcı ve birleştirici bir yapı kazandırmış.

Oyuncu seçimi çok etkileyici. Çok yetenkli bir genç kadroyu, zekice, yaşlı kesimden ünlü oyuncularla zenginleştirmiş. İşe, yaşlı Deuteronomy’yi benzersiz bir Judy Dench’in canlandırdığı dokuz değil doksan canlı bir dişi kediye çevirerek başlamış. Dench’in kedi seven ya da kedi besleyen için ders niteliğindeki final şarkısı “The Ad-dressing Of Cats” yorumu olağanüstü. Tiyatro Kedisi Gus’ı Ian MacKellen, tombul Jennyanydots’u Rebel Wilson büyük başarıyla canlandırıyorlar. Victoria’nın ilk kez sinemada görünecek ama müthiş yetenekli bir genç oyuncu olması gerektiğini düşünerek, rolü The Royal Ballet baş balerinlerinden Francesca Hayward’a vermiş. Film boyunca dans eden şarkı söyleyen Hayward, sadece yürürken bile kedi gibi süzülüşüyle çok etkileyici. Yeni karaktere yeni şarkı şart tabii ki. Filmde Victoria için Taylor Swift’in yazdığı ve tabii ki Webber’in bestelediği nefis bir yepyeni şarkı var: “Beautiful Ghosts”.

Yaşlı ve bezgin Grizabella’yı yorumlayan Oscar’lı oyuncu Jennifer Hudson için söylenecek tek bir sözüm var: Çok sevdiğim, çok sayıda yorumunu çok kez dinlediğim “Memory”ye öyle bir müzikalite ve duygu derinliği getirmiş ki, sadece Jennifer Hudson’un “Memory”si için filmi bir kez daha izlemeye kararlıyım.

Filme getirilen ağır eleştirilerin bir kısmı da karakterlerin aşırı teknolojik bir şekilde dönüştürülmesiydi. Hatta bir eleştirmen oyuncuları Dr. Moreau’nun adasındaki deneysel hayvanlara benzetiyordu.

Ben bu eleştirini de çok aşırı olduğunu düşünenlerdenim. Karakterlerin kedileştirilmesi kimi izleyiciye fazla gelebilir mi bilemem ama ipin ucu hiçbir zaman kaçmıyor ve karşımızda her an “kediler” değil, “başarıyla kedi kılığına girmiş insanlar “ var.

Bana sorarsanız, bu defa ipin ucunu film ekibi değil, eleştirmenler kaçırmış. “Cats” sinemasal tadı her an alınan, keyifle izlenen bir müzikal. Müziği, müzikle anlatılan masalları, şiirleri, şiirle hayal etmeyi seven herkese tavsiye ederim.