“Sırlar Kitabı” çevirisiyle bugün Türkiye’de vizyona giren filmin; aslına uygun çevirisiyle söyleyecek olursak “Çevirmenler” adıyla; Corona’dan önce yapım yeri olan Fransa’da, Şubat 2020’de gösterime girmişti. Bu ülkede, gösterimden sonra çok ses getirdi mi; doğrusu araya Corona Virüsü girince ses kısıldı biliyorsunuz…
Yazarı Oscar Bras olan; “Dedalus” (Ölmek İstemeyen Adam) dünyada çok satan kitapların başındadır; çok sattığı için serileri devam eden bu kitapların bir örneği de bu eserdir. Romanın satışına bakarak Dan Brown romanları ile arasında bir bağ kurabiliriz, özellikle “Cehennem” adlı eseri. İçeriğine bakarak da Marcel Proust’un “A La Recherche du Temps” yani “Geçmiş Zaman Peşinde” 7 ciltlik, 3000 sayfalık eserine benzetebiliriz, bu benzetimi nereden yaptığımı soracak olursanız dünya edebiyatının esaslı yazarları içinde yer alan Marcel Proust’un eserine filmde sık sık göndermeler vardı, bir-kaç kez roman, raflarda ve çevirmenlerin elinde de görüldü.Özel bir sahnede daha görüldü ki çok etkileyiciydi.
Özellikle Dedalus’un içeriğindeki şiirsel anlatımdan da yola çıkarak bu sonuca vardım:”Rebecca, ses longs cheveux bruns/ ondulaient sur la seine/Dans ses boucles se refletaient/ sa robe ondoyait autor d’elle/ les lanterns des barques..
Türkçesi ile:Rebecca, kahverengi uzun saçları Seine Nehri üzerinde dalgalanıyor/ ışık saçılıyor buklelerden/ sallanıyor vücuduna yapışmış elbisesi/fenerlerinde teknelerin bir akis…
Yukarıda yazdığım Dan Browne benzetmesi tam da yerine oturmuş, yazıma ara verip yönetmen Régis Roinsard hakkında araştırma yaptığımda yapılan bir röportajında filmin esin kaynağının Dan Brown’ın bestseller eseri olan “Cehhennem” kitabının çevrilme hikayesi olduğunu söylüyor. Bu kitabın da çevirisi yapılırken birçok dilde aynı zamanda piyasaya çıksın diye olağanüstü sıkı tedbirler alınarak çevirisi yapılmış…
Bir kütüphanenin bulunduğu ofisin yangın alevlerine yenik düşmüş ve teslim olmuş görüntüsüyle açılan film ilk etapta içinizi acıtıyor (bende direkt çağrışımı 12 Eylül sürecinde yakılan kitaplara yaptı) ama o yangının nedenini ancak filmin sonuna doğru görüyoruz ki sebebi; bir başka hırsın önlemez alevleri her şeyi yakıp yıkma sürecinin başlangıcına götürüyor bizleri…
Zaman üç parçaya bölünmüş.
kitabın yayınlandığı anda çevirme düşüncesi: geçmiş zaman
Çevirmenlerin çalışma zamanları: şimdiki zaman
Yayıncının mahkumiyeti: gelecek zaman
Anlatımda şimdiki zaman ön planda olmasına rağmen üç zaman birbirini içine geçiyor…
Belli bir süreçten sonra gerilim ve gizem tırmanıyor…
“Dedalus”un 3. serisi aynı anda çevrilsin diye dokuz farklı ülkeden çevirmenler getirtilir; Yayıncı Lambert Wilson (Eric Angstrom)dışarıya bir harf bile çıkmasın diye çevirmenleri adeta lüks bir hapishaneye kilitler; internet ve telefon; kısaca bilgi sızacak her şeyi ortadan kaldırır; buna rağmen kitabın ilk on sayfası sosyal medyaya,internete sızar ve olanlar olur…
Filmin macerası da bu süreçten sonra başlar;
Yayıncı Eric Angstrom; terör estirip,tercümanlara işkence yapar,
Çevirmenler arasında psikolojik gerilim başlar, herkes birbirine kuşkuyla bakar.
Adeta televizyon programlarında olan “biri bizi gözetliyor” konseptine uygun bir eve doldurulan insanların günlük yaşamlarının nasıl cehenneme dönüştüğüne tanık olduğumuz gibi burada da bir cehenneme şahit oluyoruz.
Tercümanların bir çoğu gizemli ve özgün kişilerdir zaten; Olga Kurylenko (Katerina) Sovyet kökenli Fransız oyuncu (Fransa’da şu sıra Romance adlı dizide oynuyor) özellikle eseri çevirirken romanın kahramanına dönüşüyor, yukarıda geçen şiirsel anlatıma uygun sahneyi havuzda yaşıyor.
Çevirmenin birisi intihar ediyor; ama asıl gizemli kişi daha önce “İmitation Game” filminde rol alan İngiliz oyuncu Alex Lawher’(Filmdeki adı da Alex Goodman)dir…
Film polisiye tadında akıp gidiyor, hiç beklenilmeyen bir şekilde düğüm çözülüyor…
Görüldüğü gibi yayın piyasası da diğer piyasalar gibi çok temiz değil; işin içine büyük paralar girdiği zaman gözü hırs bürüyor ve yapılmayan şey kalmıyor…
Gizem ve gerilim sevenlere önerilir.
Yönetmen : Regis Roinsard
Senaryo : Romain Compingt, Daniel Presley, Regis Roinsard
Görüntü Yönetmeni : Guillaume Schiffman
Müzik : Jun Miyake
Oyuncular : Lambert Wilson, Olga Kurylenko, Riccardo Scamarcio, Sidse Babett Knudsen, Eduardo Noriega, Alex Lawther, Anna Maria Sturm, Frédéric Chau
Fransa-Belçika / Gerilim / 105 Dk.
