Felipe Bragança’dan siyasi çağrışımlı gerçeküstücü bir deneme
Portekiz kolonisi olduğu o uzak geçmişten beri Brezilya’nın tarihi, sömürü, talan ve hırsızlık hikâyeleriyle dopdoludur. Bu karanlık geçmişi Mozambik’ten kaçırılıp satılan siyahi esirlerin öyküleri daha da karartır. Günümüzün, Amerikalı idolünden bile daha ahmak bir devlet başkanı tarafından yönetilen Brezilya’sında da durum pek daha parlak değildir. Ulusal kimliğini yitirmek üzere olan, siyaset krizi içinde bocalayan bir ülkede, insafsızca bencil olamayan sıradan bir Brezilyalı nasıl bir gelecek düşleyebilir? 1980 doğumlu genç Brezilyalı yönetmen Felipe Bragança, son filmi “Sarı Hayvan”da, ikinci kişiliği Fernando’nun elmas kaçakçılığının doğal sayıldığı yakın bir geçmişten günümüze uzanan öyküsünü, bir hayal ve masal dünyasına çekerek, siyasal vurgularına karşın son derecede şiirsel bir dille ele alır.
1980’in son günlerinde Rio de Janeiro’da doğan Felipe Bragança, Universidade Federal Fluminense’de sinema eğitimi almış, TV dizileri, çoğunu Marina Meliande ile birlikte çektiği uzun ve kısa filmlerin ardından 2017’de yazıp tek başına yönettiği “Não Devore Meu Coração” filmini çekmiş. Aktris Catarina Wallenstein ile beraber 2019’da çektiği orta metraj “Tragam-me a Cabeça de Carmen M.”in ardından 2020’de “Um Animal Amarelo / Sarı Hayvan”ı yazıp yönetmiş.
Filmin başında Fernando’nun yaşlılık döneminde mutluluğu bulmuş olan dedesinin genç bir gitaristle yaşadığı aşk bir cinayetle sonuçlanır ve dedenin ölümünden sonra, laneti simgeleyen bir insan kemiği ile, onu devamlı izleyen tüylü dev bir sarı hayvanı andıran hayalet Fernando’ya miras kalır. İdealist ve parasız bir yönetmen olan yetişkin Fernando, yapmayı arzu ettiği film için para bulamayınca, macera peşinde Afrika’ya Mozambik’e gider.
Sanatsal çabasıyla çocukluğundan beri kurtulamadığı saplantılarına bir anlam bulmaya çalışan Fernando, acaba, ölen dedesinin huzursuz ruhu ve sevgililerinin her birini yutmaktan hınzırca zevk alan duygusuz hayaletin varlığı yüzünden geçmişte yapılmış yanlışları tekrarlamak zorunda mı kalacaktır?
Mozambik’te, Catarina ve biri kadın biri erkek iki aşığıyla tanışan Fernando, üçlünün kara Afrika’nın bağırsaklarından söktüğü değerli taşları satmak amacıyla, beyaz tenli pazarlamacı olarak onlarla birlikte Portekiz’e gider. Şan şöhret, aşk ve servet düşleri Portekiz’de de gerçekleşemeyecek, yeniden Brezilya’ya dönen Fernando, filmini yapmaya çalışacaktır…
Felipe Bragança, kendi varoluşunu ve sinema yapma amacını yeniden tanımlamak isteyen bir yönetmenin Brezilya’dan Mozambik’e oradan Portekiz’e, oradan da yeniden Brezilya’ya uzanan, gerçek ve içsel yolculuğunu, sinemaya dair melankolik, kışkırtıcı ve bir o kadar da eğlenceli bir sinema diliyle aktarır. Görüntü Yönetmeni Glauco Firpo, çektiği filmin benzersiz görselliğini 4:3 kadraja sığdırarak, Bragança’nın alter-ego’sunun sıkışmışlığını simgelerken, klasik sinemanın en güzel dönemlerine de selam çakar.
“Sarı Hayvan” sadece sinema hakkında bir film değil tabii ki. Otuzlu yaşlarındaki yönetmen Fernando, asker dedesinin geçmişine dair izler bulmak için yola çıkıntığında, milliyet, etnik köken ve sömürge döneminin ürünü olan sınırların bulanıklaştığını fark eder ve kendine ulusal kimliğe sahip olmaya dair sorular yöneltir.
Kişisel ve ulusal kaderleri iç içe geçiren “Sarı Hayvan”, her daim var olan sömürgeci yönetimin egemenliğinde, aşk ve iş bahanesiyle nasıl her tür utanç verici tutkunun doyurulduğunu açığa çıkarır. Filmin masalsı gerçekçiliği, sessiz, boyun eğmiş ve tecavüz edilmiş esirlere de ses vermeye çalışır. Filmi dış ses olarak yorumlayan anlatıcının, hem geçmişte çekilmiş acıların hem de paranın getireceği gücün bir araya getirdiği o açgözlü üçlüyü yöneten katı karakterli iş kadını olması tesadüfi değildir.
Sonuç olarak, geçmişi yeniden yaşayabilmek için geleceğe yapılan yolculuğu öyküleyen, fantastik ve gerçeküstücü boyutları olan ilginç ve şaşırtıcı bir çalışma. Hem hüzünlü hem komik bir dilde anlatılan, kendine has büyüsü olan çok etkileyici bir film.
*Bu filmdeki cinsellik / şiddet içeren sahneler bazı izleyicilerimizi rahatsız edebilir.
Yönetmen / Senarist : Felipe Bragança
Görüntü Yönetmeni : Glauco Firpo
Kurgu : Marina Meliande, Karen Black
Müzik : Jonas Sá, Ricardo Dias Gomes
Oyuncular : Higor Campagnaro, Catarina Wallenstein, Isabél Zuaa, Tainá Medina, Matamba Joaquim, LucÍlia Raimundo, Diogo Dória
Brezilya-Portekiz-Mozambik / Cinsellik-Şiddet-Dram / 115 Dk.
