75. Cannes Film Festivali dün gece başladı
SİNEMANIN KALBİ CANNES’DA ATIYOR
Festivale Türkiye’den katılan tek film eleştirmeniyim. Bu sene Cannes’a siz sinemaseverler için gittim ve sizin için yazıyorum. Bu yıl 2200 müracaat arasından seçilen 65 filmin 21’i ana yarışmada yer alacak. Belirli Bir Bakış bölümünde Emin Alper “Kurak Günler” ile ödül kovalıyacak. Açılış Galasında Michel Hazanivicius’un “Coupez !” adlı filmi yarışma dışı olarak gösterildi. Bu yazımda ana yarışma filmleri ile ödül listesini oluşturacak jüri üyelerini tanıtacağım.
75. Cannes Film Festivali dün gece başladı. Festivalde yer almak için müracaat eden 2200 film arasından, seçici kurul 67’si gösterilmeye layık buldu. Bunlardan 21’i ana yarışmada, 19’u yan bölüm Belirli Bir Bakış’ta yarışacak. Emin Alper, “Kurak Günler” adlı filmiyle yer aldığı Belirli Bir Bakış’ta, Berlin ve Venedik’ten sonra Cannes’da ödül serisini sürdürmeyi deneyecek. Bu yıl festivalde yarışma dışı gösterilecek filmlerin sayısı ise 27. Cannes Film Festivali sinema sanatının en etkili ve en önemli etkinliği olarak sayısız yaratıcıyı ve filmi gün ışığına çıkarma misyonunu sürdürüyor. Cannes festivali 4 bin gazeteciyle, Olimpiyatlardan sonra medyanın en çok sayıda muhabir ile izlediği etkinlik. Bu yılki festivali izlemek isteyenler arasında, festival yönetimi 40.000 akreditasyon sağladı. 75. festivalin Açılış ve Kapanış Galalarının takdimciliğini Fransız aktris Virginie Efira üstlendi.
ALTIN PALMİYELİ 4 YARIŞMACI
Ana yarışmada, evvelce Cannes’da Altın Palmiye kazanmış 4 yarışmacı var. Bunlardan Belçikalı Jean-Pierre ve Luc Dardenne bu kez de büyük ödüle ulaşırlarsa, festival tarihinin ilk 3 Altın Palmiyeli yönetmenleri olma sıfatını kazanacaklar. Diğer Altın Palmiyeli yarışmacılar Rumen Cristian Mungiu (4 Ay, 3 Hafta, 2 Gün- 2007), Japon Kore eda- Hirokazu (Arakçılar– 2018) ve İsveçli Ruben Östlund (Kare– 2017).
Daha önce “Rosetta” (1999) ve “Çocuk” (2005) ile Altın Palmiye sahibi olan Dardenne Kardeşler bu yıl ”Tori ve Lokita” ile yarışacak. Film Belçikada sürgüne gönderilen iki Afrikalı mülteci arasındaki dostluğu konu alıyor. Dardenne Kardeşler bu politik filmleriyle göçmen sorununa üçüncü kez eğilmiş olacaklar. Cristian Mungiu “RMN” ile yine ülkesi Romanya’nın sosyal sorunlarına eğilmeyi sürdürecek. Kore eda- Hirokazu’nun Güney Kore’de çektiği “Broker”in merkezinde, bakılamadıkları için bebeklerini bırakmak zorunda kalan insanların kullandığı “bebek kutuları” var. Ruben Östlund’un “Hüzün Üçgeni / Triangle Of Sadness”i bir politik- ekonomik komedi.
Amerikan sinemasını bu yıl Cannes ana yarışmasında 3 yönetmen temsil edecek. Daha önce bu festivalde kazanılmış bir jüri özel ödülü olan David Cronenberg, “Geleceğin Suçları / Crimes Of The Future” ile bilimkurgu türüne meylini sürdürecek. Filmin konusu çok uzak olmayan bir gelecekte, insanlığın yapısının değiştirildiği bir zamanda geçiyor. Polisiye ustası James Gray “Armageddon Time”ı 1980’lerde Queens’te geçen bie büyüme öyküsü. Kadın yönetmen Kelly Reichardt “Showing Up”ta fetiş oyuncusu Michelle Williams’ın canlandırdığı bir heykeltraşın öyküsünü anlatacak.
Ev sahibi Fransa’nın 4 temsilcisinin 3’ü kadın yönetmen. Emektar Claire Denis “GeceYarısı Yıldızları / Des Etoiles A Minuit / Stars At Noon” ile 34 yıl aradan sonra katıldığı Cannes’da kariyerinin ilk İngilizce filmiyle ödül listesine girmeye çalışacak. Valéria Bruni Tedeschi “Badem Ağaçları / Les Armandiers”de otobiyografik bir öyküyle, tiyatro tutkunu gençleri anlatacak. Cannes’ın müdavimlerinden Arnaud Desplechin “Erkek ve Kız Kardeş / Frere Et Soeur”de birbirlerini 20.Cannes’dan Altın Kamera Ödülü sahibi genç Léonor Serraille, kariyerinin 2. filmi “Küçük Kardeş / Un Petit Frere”de Fildişi Sahilinden iki oğluyla Paris’e göç eden bir annenin hikayesini anlatacak. İtalya’nın Cannes’daki tek temsilcisi Mario Martone “Nostalgia” ile doğum yeri Napoli’ye saygı duruşunda bulunacak. Cannes Jüri Büyük Ödülü sahibi “İhtiyar Delikanlı / Oldboy” (2003) başyapıtını unutamadığımız Güney Kore’li usta Park Chan-Wook “Ayrılma Kararı /Haeojil Gyeolsim / Decision To Leave” ile, Bong Joon Ho’dan sonra ülkesine 2. Altın Palmiye’yi götürmeye çalışacak. Katalan sinemasının önde gelen yönetmenlerinden Albert Serra “Tourment Sur Des İles”de yaratıcılık krizi yaşayan ünlü bir romancıyı ve bir aşk öyküsünü anlatacak.
“Girl” (2018) ile Cannes’dan Altın Kamera ile dönen Belçika’lı Lucas Dhont “Close”un merkezine 2 genç arasındaki yakın dostuluğu alacak. “Border” ile dikkatleri çeken İran doğumlu Ali Abbasi “Holly Spider” ile, İran’ın kutsal şehri Mehşed’in sokak fahişelerinden temizleme çabalarını anlatacak. 84 yaşında üretkenliğini sürdüren Polonyalı Jerzy Skolimowski “Hi- Han” ile ana yarışmada yer alarak, bir eşeğin gözünden modern Avrupa toplumunu keşfetmeye çalışacak. Ülkesini terkedip günümüzde Berlin’de yaşayan Rus Kirill Serebrennikov, Cannes’ın müdavimi olarak “Çaykovski’nin Karısı / Zhenka Chaikovskogo” ile ünlü Rus besteci Çaykovski’nin ilk eşiyle arasındaki çalkantılı ilişkiye ışık tutacak.
Ana yarışmadaki 3. Belçika filmi “Le Otto Montagne”ın 2 yönetmeni var: Charlotte Vandermeersch ve Felix Van Greoningen. Film Aosta Vadisi’nin dağlarını kullanan bir baba ile oğlu arasındaki dostluğun hikayesi. İran sinemasının ana yarışmadaki 2. temsilcisi genç yönetmen Saeed Roustaee, “Leyla’nın Kardeşi / Leila’s Brothers”da sosyal adaletsizlik konularına ve İran toplumundaki kadın tasvirlerine odaklanıyor. Mısır asıllı İsveçli yönetmen Tarik Saleh “Cennetten Gelen Çocuk / Boy From Heaven”deki din ağırlıklı konusuyla, teolojik tartışmalara yol açacak filminde, günümüz Mısır toplumundaki tartışmaları alevlendirecek.
JÜRİ BAŞKANI VİNCENT LİNDON
Cannes jürilerine başkanlık eden Fransız oyunculardan Yves Montand bu görevi 1987’de festivalin 40. yıldönümünde üstlenmişti. 45. yıldönümüne rastlayan 1992’de jüri başkanı Gérard Dépardieu idi. Bu anane 1997’de, festivalin 50. yıldönümünde İsabelle Adjani ile devam etti. Bu yıl 75.yıldönümü için parlak bir kutlama hazırlayan festival yönetimi, ana yarışmanın jüri başkanlığına Vincent Lindon’u getirdi.
Vincent Lindon 28 Mayıs gecesi Cannes Film Festivalinin Kapanış Galasında ana yarışmadaki 21 filmin birine Altın Palmiye Ödülünü elleriyle teslim edecek. Karizmatik oyuncu geçen yıl aynı ödülü almak için, “Titane”ın 2 başrol oyuncusundan biri olarak, yönetmeni Julia Ducournau’nun yanında sahneye çıkmıştı. Lindon filmde kaybolan oğlunun acısını yaşayan bir itfaiye şefini canlandırmıştı.
Vincent Lindon 1987 yılından günümüze Cannes Festivalinde yer alan 9 filmin oyuncusu. Aralarından biriyle, “İnsanın Değeri / La Loi Du Marché” ile 2015’te En İyi Erkek Oyuncu Ödülünü kazandı. Vincent Lindon birlikte 5 kez çalıştığı bu filmin yönetmeni Stéphane Brizé’nin fetiş oyuncusu.
Geçen yıl Spike Lee başkanlığındaki Cannes jürisinde kadın üyeler çoğunluktaydı. Bu yıl erkek üyelerin 5’te 4 bir çoğunluğu var. Kadın üyelerden İngiliz oyuncu- yönetmen- senaryo yazarı- yapımcı Rebecca Hall’u Woody Allen’in “Vicky, Cristina, Barcelona”sından tanıyoruz. Hint oyuncu- yapımcı- filantrop, uluslararası üne sahip Deepika Padukone’nin rol aldığı 30 film var.
Jürinin kadın üyelerinden İsveçli oyuncu- yapımcı Naomi Rapace’ı ilk kez ”Ejderha Dövmeli Kız” filmiyle tanıdık. Uluslararası bir oyuncu olarak Rapace 50 filmde oynadı. İtalyan oyuncu- yönetmen- senaryo yazarı Jasmina Trinca jürinin son kadın üyesi. İlk kez Cannes Altın Palmiye’li film, Nanni Moretti’nin “Oğul Odası / La Stanza Del Figlio”da izlediğimiz Jasmina Trinca 40’a yakın filmde yer aldı.
Erkek jüri üyelerinin en ünlüsü İran’lı Asghar Farhadi. Jüri başkanlığının en kuvvetli adayı olan Farhadi geçtiğimiz haftalarda ortaya çıkan intihal olayından sonra bu şansı kaybederek, “tenzili rütbe”ye uğrayarak üyeliğe kaydırıldı. Son filmi “Bir Kahraman / A Hero” için Tahrandaki bir mahkeme filmin Azadeh Masihzade’nin “All Winners, All Losers” adlı belgeselinin temel ögelerinden intihal yaptığına dair kanıt bulmuştu. “Bir Ayrılık” başyapıtıyla 2011’de Berlin Film Festivalinde Altın Ayı Ödülü, 2009’da “Elly Hakkında” ile En İyi Yönetmen Ödülü olan Farhadi’nin Cannes’da geçen yıl “Bir Kahraman” ile kazanılmış bir Büyük Ödülü var.
Fransız yönetmen- senaryo yazarı- oyuncu- yapımcı Ladj Ly 2019’da Cannes’da Jüri Ödülüne layık görülen filmi “Sefiller / Les Misérables” ile büyük gürültü koparmıştı. Jürinin diğer bir üyesi, Amerikalı yönetmen- senaryo yazarı Jeff Nichols’u “Loving” (2016), “Take Shelter” (2011) ve “Mud” (2012) gibi filmlerinden tanıyoruz. Son jüri üyesi Norveçli yönetmen- senaryo yazarı Joachim Trier’in en ünlü yapıtları “Oslo, 31 Ağustos” (2011) ve “Julie” (2021).
Belirli Bir Bakış bölümünün jüri başkanı İtalyan oyuncu- yönetmen Valeria Golini. Üyeler, Amerikalı yönetmen Debra Granik, Polonyalı oyuncu Joanna Kulik, Fransız besteci- oyuncu Benjamin Biolay, Venezuellalı aktör Edgar Ramirez. Altın Kamera jürisine, Aldomodovar’ın ilham perisi ve fetiş oyuncusu Rossy de Palma başkanlık edecek.
